Marco Rubio, Bộ trưởng Ngoại giao
Trung tâm Hội nghị Kuala Lumpur
Ngày 11 tháng 7 năm 2025
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Trông các bạn có vẻ không hào hứng gặp tôi bằng buổi họp báo nước ngoài. (Cười.) Tôi sẽ dành nhiều thời gian hơn cho họ. Tôi đang đối mặt với điều gì đây? Mọi chuyện đã diễn ra rất tốt đẹp. Ý tôi là, chúng tôi đã có những tương tác rất tuyệt vời, rất tích cực – mọi người đều rất tích cực và nhiệt tình. Rõ ràng, vấn đề thương mại sẽ được nêu ra. Nhưng như tôi xin nhắc lại, không có quốc gia nào trên thế giới mà tôi có thể gặp gỡ ngay lúc này mà vấn đề thương mại và thuế quan lại không được nêu ra, bởi vì đây là một hành động toàn cầu.
Vì vậy, các nhà đàm phán của chúng tôi, đường cơ sở sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8, nhưng rõ ràng, như Tổng thống đã nói rõ, có những cơ hội để điều chỉnh dựa trên các thỏa thuận có thể được thực hiện từ bây giờ cho đến lúc đó. Nhưng ngoài ra, mọi thứ đều rất tích cực; tất cả các cam kết của chúng tôi ở đây đều rất tích cực. Chúng tôi đã được chào đón rất nồng nhiệt, và mọi người đều vui mừng khi chúng tôi ở đây và vui mừng về các cơ hội để làm việc cùng nhau về một số vấn đề. Chúng tôi thậm chí sẽ có thêm một vài thông báo nữa về việc nâng cao quan hệ đối tác chiến lược. Rõ ràng là Bản ghi nhớ mà chúng tôi đã ký ngày hôm qua rất tích cực với quốc gia chủ nhà. Nhân tiện, họ đã làm rất tốt việc tổ chức sự kiện này. Đây là một diễn đàn tuyệt vời để có thể tương tác với nhiều quốc gia khác nhau và hy vọng sẽ rút lại một số quyết định tiềm năng có thể được đưa ra để củng cố hơn nữa cam kết của chúng tôi đối với khu vực này của thế giới.
Như tôi đã chỉ ra hôm nay trong hai lần can thiệp và cơ hội phát biểu của chúng tôi, Hoa Kỳ là một quốc gia Thái Bình Dương – không chỉ là phần đất liền của Hoa Kỳ hướng ra Thái Bình Dương, mà chúng tôi có công dân Hoa Kỳ và một trong 50 tiểu bang của chúng tôi. Chúng tôi có – Hoa Kỳ là nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài số một tại Đông Nam Á. Chúng tôi không từ bỏ bất kỳ điều nào trong số đó cũng như không từ bỏ mối quan hệ song phương mạnh mẽ mà chúng tôi có với nhiều quốc gia này, một số trong đó đã tồn tại hàng thập kỷ. Trên thực tế, hôm nay là kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao Hoa Kỳ với Việt Nam, và hãy nghĩ về chặng đường mà mối quan hệ đó đã đi được. Chúng tôi đã có một cuộc gặp rất tích cực hôm nay, và với người Việt Nam, là một ví dụ, và chúng tôi mong muốn xây dựng trên – tiếp tục xây dựng trên mối quan hệ đó, điều này vừa mang tính biểu tượng sâu sắc cho chặng đường mà hai nước chúng ta đã đi được, nhưng chúng tôi cũng có những cơ hội rất thú vị mà chúng tôi sẽ có thể hợp tác với họ, và chúng tôi rất vui mừng khi có thể làm điều đó.
Vậy nên đây thực sự là một chuyến đi tuyệt vời, một chuyến thăm tuyệt vời. Nó đã vượt quá mọi mong đợi của chúng tôi.
CÂU HỎI: Thưa Bộ trưởng, ngài đã gặp người đồng cấp Trung Quốc của ngài vào đầu ngày hôm nay.
RUBIO: Tôi đã làm vậy.
HỎI: Tổng thống mới nói vài ngày trước rằng ông có mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc và Chủ tịch Trung Quốc. Trong cuộc gặp của ông, đó có phải là cảm nhận của ông về mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Đó là một cuộc gặp rất mang tính xây dựng. Rõ ràng, chúng ta là hai quốc gia lớn, hùng mạnh, và sẽ luôn có những vấn đề mà chúng ta bất đồng quan điểm. Tôi nghĩ rằng có một số lĩnh vực hợp tác tiềm năng. Tôi nghĩ đó là một cuộc gặp rất mang tính xây dựng, tích cực, và còn rất nhiều việc phải làm. Ông ấy hoàn toàn đúng khi nói rằng Tổng thống có mối quan hệ rất tốt với Chủ tịch Tập Cận Bình. Điều này bắt nguồn từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông ấy. Và rõ ràng có một số vấn đề mà chúng ta sẽ phải giải quyết, và điều đó là bình thường đối với các quốc gia có quy mô, phạm vi và ảnh hưởng như chúng ta trên thế giới – hai cường quốc toàn cầu như Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhưng tôi nghĩ đó là một cuộc gặp rất mang tính xây dựng và tích cực, và đã cho chúng ta một số điều mà chúng ta có thể cùng nhau giải quyết.
CÂU HỎI: Thưa Bộ trưởng, thông điệp của ông gửi tới Bộ trưởng Ngoại giao trong cuộc họp là gì?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Ồ. Vâng, nghe này, nó rất mang tính xây dựng. Tôi nghĩ như tôi đã nói, Tổng thống có mối quan hệ làm việc rất tích cực với Chủ tịch Tập, và rõ ràng mối quan hệ của tôi với Ngoại trưởng cũng nên phản ánh điều đó. Vì vậy, chúng tôi thừa nhận có một số vấn đề cần được giải quyết, không chỉ ngoài thương mại mà còn nhiều vấn đề khác, nhưng tôi nghĩ đó là một cuộc gặp rất xây dựng và tích cực, mang lại cho chúng tôi nhiều điều để làm việc. Đó là thông điệp của chúng tôi, là cơ hội để đạt được sự ổn định chiến lược và xác định những lĩnh vực mà chúng ta có thể hợp tác cùng nhau, xây dựng giao tiếp và niềm tin làm việc tốt hơn.
CÂU HỎI: Một số lĩnh vực hợp tác đó là gì? Chính quyền vẫn chưa nêu rõ những lĩnh vực đó, vì vậy —
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, chúng tôi sẽ giải quyết những vấn đề đó. Chúng tôi không – chúng tôi không – tôi không có thông báo nào cho ngài ngay bây giờ. Nhưng đó là một cuộc họp rất xây dựng. Tôi nghĩ chúng tôi rời khỏi cuộc họp với cảm giác rằng có một số lĩnh vực chúng ta có thể cùng nhau hợp tác. Và rõ ràng, khi chúng tôi giải quyết những vấn đề đó và phối hợp với phía Trung Quốc, chúng tôi sẽ công bố công khai. Cuộc trao đổi gần đây nhất giữa các đại diện thương mại của chúng tôi khá tích cực, và chúng tôi có thể phát triển dựa trên điều đó và các lĩnh vực hợp tác tiềm năng khác.
Vâng.
CÂU HỎI: Khả năng hoặc triển vọng cho một cuộc gặp là bao nhiêu? Chúng tôi biết Tổng thống Trump đã bày tỏ mong muốn gặp Chủ tịch Tập trong năm nay, và Chủ tịch Tập đã đáp lại bằng lời mời Tổng thống và Đệ nhất phu nhân đến Trung Quốc. Triển vọng hoặc khả năng một cuộc gặp diễn ra trong năm nay là bao nhiêu sau sự kiện này – sau cuộc gặp ban đầu của ông –
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, không, khả năng rất cao. Tôi nghĩ cả hai bên đều muốn điều đó xảy ra. Rõ ràng chúng ta phải xây dựng bầu không khí phù hợp và những kết quả phù hợp để chuyến thăm không chỉ là một chuyến thăm đơn thuần, mà thực sự mang lại những bài học cụ thể. Nhưng cả hai bên đều có mong muốn mạnh mẽ. Tổng thống muốn điều đó. Phía Trung Quốc cũng muốn điều đó xảy ra. Chủ tịch Tập đã công khai nói như vậy. Vì vậy, tôi nghĩ khả năng rất cao. Tôi chưa có ngày cụ thể cho ông, nhưng tôi nghĩ nó sẽ đến. Nó sẽ xảy ra.
CÂU HỎI: Thưa Bộ trưởng, ông nói gì về những người lập luận rằng thuế quan của Hoa Kỳ hoặc mối đe dọa về thuế quan đó trong khu vực thực sự tạo cơ hội cho Trung Quốc được coi là đối tác kinh tế ổn định tại đây?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Tôi không đồng ý với đánh giá đó. Ý tôi là, xét cho cùng, Hoa Kỳ đã tạo ra những mất cân bằng thương mại khủng khiếp này trong 30, 40 năm qua. Điều đó không công bằng với nước Mỹ, với người lao động Mỹ và với người Mỹ – ngoài ra còn đe dọa năng lực công nghiệp của chúng ta. Thương mại cần được xem xét lại. Tổng thống đã vận động tranh cử dựa trên điều đó, và đó là những gì ông ấy đang làm, và ông ấy đang thiết lập lại nó trên quy mô toàn cầu.
Cuối cùng, tôi nghĩ các quốc gia sẽ giao thương với nhiều quốc gia khác. Chúng tôi không xem đây là cơ hội cho bất kỳ ai. Chúng tôi không nhìn nhận theo cách đó. Chúng tôi xem đây là cơ hội để thiết lập lại thương mại toàn cầu theo hướng công bằng cho người Mỹ sau hai hoặc ba thập kỷ bất công. Nếu bạn nhìn vào một số khoản thâm hụt thương mại này, bạn sẽ thấy chúng rất lớn. Chúng rất lớn. Điều đó cần phải được giải quyết, và điều đó không thể duy trì ở mức hiện tại – theo hướng mà nó đã đi. Điều này đáng lẽ phải được thực hiện từ lâu rồi. Tổng thống Trump cuối cùng đã làm được. Và tôi nghĩ các quốc gia đều hiểu điều đó.
Điều này khác. Nếu đây là chúng ta nhắm mục tiêu vào 10 quốc gia hoặc năm quốc gia, thì tôi sẽ hiểu tại sao các quốc gia lại khó chịu. Nhưng sự thật của vấn đề là chúng ta đang thiết lập lại mức thuế quan với hầu hết mọi quốc gia trên thế giới. Và vì vậy, tôi hiểu – nếu bạn có một thỏa thuận mà bạn đang phải chịu những khoản thâm hụt thương mại khổng lồ với Hoa Kỳ và xuất khẩu nhiều sang Hoa Kỳ và xây dựng nền kinh tế của mình dựa trên xuất khẩu, nhưng có rất ít nhập khẩu hoặc rất ít hoạt động kinh tế đến từ Hoa Kỳ, tôi hiểu tại sao bạn không muốn điều đó thay đổi. Nhưng tôi nghĩ rằng hầu hết các nhà lãnh đạo trưởng thành – và mọi người ở đây đều là một nhà lãnh đạo trưởng thành – hiểu rằng đó không phải là một động lực bền vững. Đó là điều phải thay đổi, và đó là những gì Tổng thống đang làm. Vì vậy, chúng ta sẽ ổn thôi.
CÂU HỎI: Khi thảo luận về thương mại với các đối tác trong khu vực, ngài có mở rộng vấn đề và nói với họ rằng đây là cơ hội để họ đưa vào cuộc trò chuyện hoặc đàm phán các yếu tố khác trong mối quan hệ với Hoa Kỳ, cho dù đó là các yếu tố an ninh, rộng hơn là thương mại không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, tôi nghĩ rằng chúng ta muốn mở rộng tất cả các vấn đề khác, nhưng tôi nghĩ chúng ta cần tách hai vấn đề này ra. Các cuộc thảo luận chủ yếu về thương mại là về thương mại, và đó là cách Tổng thống đã xử lý vấn đề này. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là – phần lớn các cuộc họp của chúng ta ở đây không liên quan đến thương mại. Tôi không phải là nhà đàm phán thương mại của Hoa Kỳ. Chúng tôi chắc chắn đánh giá cao vai trò của thương mại trong quan hệ song phương với từng quốc gia. Nhưng phần lớn các cuộc đàm phán của chúng tôi ở đây là về tất cả những vấn đề khác mà chúng tôi hợp tác, cho dù đó là hợp tác hạt nhân dân sự, cho dù đó là tôn trọng luật pháp quốc tế khi nói đến quyền hàng không, quyền hàng hải, tự do hàng hải và những vấn đề tương tự, và các cơ hội hợp tác khác.
Vậy phần lớn các cuộc trò chuyện của chúng tôi đều được đón nhận rất tích cực.
CÂU HỎI: Để tiếp nối vấn đề này, thưa Bộ trưởng, Thủ tướng Nhật Bản cho biết nước ông cần phải giảm bớt sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ trong các lĩnh vực then chốt như an ninh, vì Tokyo đang phải đối mặt với viễn cảnh bị áp thuế. Ông đã thảo luận vấn đề này trong cuộc gặp với phía Nhật Bản chưa?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không, chúng tôi chưa làm vậy. Nhưng xét cho cùng, tôi không nghĩ đó là một bình luận tiêu cực. Rõ ràng là chúng tôi có những cam kết rất mạnh mẽ và một liên minh với Nhật Bản. Chúng tôi tiếp tục hợp tác rất chặt chẽ với họ. Khi tôi đang nói chuyện với quý vị, Hoa Kỳ và Nhật Bản đang tiến hành các cuộc tập trận chung. Vì vậy, mối quan hệ của chúng tôi với họ sẽ tiếp tục tồn tại. Ý tưởng rằng bằng cách nào đó Nhật Bản có thể phát triển năng lực phòng vệ nội địa – năng lực tự vệ của chính họ không phải là – không chỉ không phải là điều chúng tôi thấy khó chịu, mà còn là điều chúng tôi ủng hộ, rõ ràng là trong khuôn khổ hệ thống hiến pháp của họ. Nhưng họ có một số hạn chế về những gì họ có thể làm. Nhưng ý tưởng rằng quân đội Nhật Bản sẽ trở nên mạnh mẽ hơn không phải là điều chúng tôi sẽ cảm thấy bị xúc phạm; đó là điều chúng tôi thực sự khuyến khích.
HỎI: Vậy ông có thể nói chuyện không – ông đã nói về những điểm có thể hợp tác với Trung Quốc. Nhưng về những điểm gây tranh cãi mà ai cũng biết, ông có cảm thấy rằng có một sự sẵn lòng —
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Đúng vậy.
CÂU HỎI: — của người Trung Quốc để di chuyển, hay họ chỉ —
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, tôi sẽ không – nghe này, cuộc họp hôm nay với các đối tác Trung Quốc của chúng ta không phải là một cuộc đàm phán về bất kỳ vấn đề nào trong số này. Đây là lần đầu tiên tôi gặp trực tiếp người đồng cấp của mình, mà nhân tiện, ông ấy cũng là cố vấn an ninh quốc gia, nên ông ấy cũng – nhưng ông ấy không phải là người lưu trữ. (Cười.) Nhưng tôi đã đề nghị rằng có lẽ ông ấy nên xin chức danh đó và như vậy chúng tôi sẽ bình đẳng. Nhưng —
CÂU HỎI: Đó là một công việc cực kỳ khó khăn – đó là một công việc lớn hơn nhiều so với công việc lưu trữ ở Hoa Kỳ
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, họ cũng có 5.000 năm lưu trữ, nên – (cười) – nhưng tôi phải nói rằng đó là một mối quan hệ rất tích cực, một sự tương tác rất tích cực, và tính xây dựng là điều quan trọng nhất. Cuối cùng, dù thế nào đi nữa, Hoa Kỳ và Trung Quốc vẫn phải có quan hệ. Chúng ta phải giao tiếp. Chúng ta phải có khả năng tương tác với nhau. Và các ngoại trưởng của hai nước chúng ta không thể không tham gia vào các cuộc đối thoại.
Vậy nên tôi rất mừng vì chúng ta đã có cuộc họp hôm nay. Còn rất nhiều việc phải làm. Không ai nói là dễ dàng cả, nhưng chúng ta có một số cơ hội để cùng nhau nỗ lực, bắt đầu xây dựng động lực cho mối quan hệ. Tôi nghĩ đó là một cuộc họp rất tốt. Tôi thực sự cảm thấy được khích lệ. Nhưng này, vẫn còn nhiều việc phải làm.
HỎI: Thưa Bộ trưởng, tôi xin hỏi thêm một câu hỏi nữa. Ông đã đề cập rằng ông thấy khả năng cao sẽ có một cuộc gặp giữa tổng thống Hoa Kỳ và Trung Quốc. Trung Quốc đang tổ chức một cuộc duyệt binh lớn; dự kiến vào ngày 3 tháng 9. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc có gửi lời mời đến sự kiện đó không? Liệu đó có phải là một cơ hội tiềm năng được thảo luận không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không, chúng tôi chưa thảo luận về ngày cụ thể nào liên quan đến vấn đề này. Nhưng lý do tôi nói với các bạn rằng khả năng cao là họ sẽ gặp nhau là vì cả hai đều muốn gặp, và tôi – tôi không biết Chủ tịch Tập nhưng tôi biết Tổng thống Trump, và tôi có thể nói với các bạn rằng ông ấy cam kết tổ chức cuộc gặp đó. Vì vậy, lý do tôi nghĩ khả năng cao là cả hai đều muốn gặp nhau.
Vậy nên tôi chắc chắn chúng tôi sẽ thống nhất ngày giờ và tìm ra một ngày mà cả hai bên đều chấp nhận được, và tôi khá tự tin. Chúng tôi muốn đây là một cuộc gặp gỡ tốt đẹp và sẽ nỗ lực hết sức từ bây giờ cho đến bất kỳ ngày nào để đảm bảo rằng khi chuyến thăm diễn ra, mọi việc sẽ hiệu quả nhất có thể.
HỎI: Hôm nay chúng tôi thấy ông tìm gặp Ngoại trưởng Nga trong một buổi họp lớn hơn. Tại sao ông lại đến gặp ông ấy? Hai ông đã thảo luận những gì? Ông có phản hồi lại Tổng thống Trump về cuộc trò chuyện hôm qua không?
THƯ KÝ RUBIO: Không, đó chỉ là nội dung tiếp theo của một vấn đề không liên quan đến cuộc trò chuyện của chúng ta ngày hôm qua và tôi sẽ dừng ở đây.
HỎI: Thưa Bộ trưởng, nhiều người Nhật Bản đang lo ngại về chính sách của Hoa Kỳ, vốn đòi hỏi tăng mạnh chi tiêu quốc phòng. Ngài có bình luận gì không? Ngài nghĩ sao về điều này?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, tôi sẽ không coi đó là một yêu cầu. Ý tôi là, chúng tôi đã khuyến khích họ đầu tư vào một số năng lực nhất định. Vấn đề không nằm ở số tiền mà nằm ở những việc họ có thể làm. Cuối cùng, chúng tôi đã đạt được thỏa thuận với Nhật Bản về quyền tự vệ tập thể, về khả năng hỗ trợ lẫn nhau trong thời điểm xung đột hoặc nguy hiểm, và có một số năng lực mà chúng tôi cho rằng họ có năng lực cao. Chúng tôi hiểu rằng có những động lực – về mặt hiến pháp và pháp lý – hạn chế khả năng đầu tư của họ vào một số lĩnh vực nhất định so với những lĩnh vực khác, và – nhưng chúng tôi có mối quan hệ rất chặt chẽ với Nhật Bản, rất chặt chẽ.
Có thể bạn chưa biết điều này – đó là một câu chuyện cười nội bộ giờ đã trở thành chuyện cười bên ngoài, và tôi sẽ chia sẻ với bạn, đó là tôi đã – tôi tin rằng tôi đã gặp Ngoại trưởng Nhật Bản nhiều hơn bất kỳ Ngoại trưởng nào khác trên hành tinh này trong năm tháng rưỡi tôi tại nhiệm. Tôi nghĩ chúng tôi đã gặp nhau khoảng chín hay mười lần. Chúng tôi tương tác với nhau, và cách chúng tôi nói đùa với nhau là chúng tôi gặp nhau nhiều hơn cả gặp vợ/chồng của mình. Và đó là một mối quan hệ rất gần gũi, một mối quan hệ rất lịch sử, và một mối quan hệ sẽ tiếp tục.
Vậy nên, một lần nữa, tôi nghĩ bất kỳ ai tìm kiếm sự kịch tính hay chia rẽ ở đó thì không nên làm vậy, bởi vì sự thật là mối quan hệ của chúng ta với Nhật Bản rất vững chắc, và rõ ràng cả hai chúng ta đều là chính phủ dân chủ, cởi mở. Vì vậy, khi có bất đồng quan điểm, vấn đề sẽ được công khai, không riêng tư – nhưng tôi không coi đó là tiêu cực. Chúng ta có mối quan hệ rất bền chặt và tốt đẹp với Nhật Bản, và điều đó sẽ không thay đổi.
HỎI: Thưa Bộ trưởng – Thưa Bộ trưởng, trong cuộc trò chuyện với Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị, vấn đề Đài Loan có được đề cập đến không, và đặc biệt là các cuộc tập trận quân sự gần đây do Đài Loan tổ chức?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không có vấn đề gì về tập trận. Tôi nghĩ lập trường của Trung Quốc về Đài Loan đã được bày tỏ. Tôi không nghĩ đó là điều bí ẩn đối với bất kỳ ai về lập trường của họ. Và lập trường của chúng tôi cũng đã được bày tỏ khá công khai. Vì vậy, như tôi đã nói, cuộc họp hôm nay của chúng ta không phải là một cuộc đàm phán hay trao đổi qua lại về các vấn đề. Nó thiên về việc thiết lập một cơ sở mang tính xây dựng, nơi chúng ta có thể tiếp tục đàm phán trên nhiều mặt, bao gồm cả thương mại và ngoài thương mại.
HỎI: Thưa Bộ trưởng, nếu tôi có thể hỏi một câu về cuộc gặp của ngài với Việt Nam, một quốc gia có một trong những thặng dư thương mại lớn nhất với Hoa Kỳ, thì chúng tôi nghe nói rằng có thể đã có một số hiểu lầm về thỏa thuận được công bố tuần trước về mức thuế suất 20%, rằng phía Việt Nam không tin rằng thỏa thuận đó đã được nhất trí hoàn toàn, rằng có lẽ họ đang tìm kiếm mức thuế suất từ 10 đến 15%. Đó có phải là vấn đề mà họ nêu ra, nhằm mục đích hạ mức thuế quan của mình không? Đó có phải là vấn đề về thuế quan mà họ đã nêu ra trong cuộc họp song phương hôm nay không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, vấn đề thương mại đã được nêu ra. Chúng tôi không – tôi không phải – tôi không phải là người đàm phán về thương mại —
CÂU HỎI: Chắc chắn rồi.
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: — và cả Bộ trưởng Ngoại giao cũng vậy. Vậy nên chúng tôi không đến đây để đàm phán một thỏa thuận thương mại. Và tôi sẽ giới thiệu ông với các nhà đàm phán thương mại của chúng tôi về tình hình của thỏa thuận đó. Rõ ràng, Việt Nam cảm thấy rằng nếu họ ký kết một thỏa thuận với Hoa Kỳ, họ muốn có một mức thuế quan ít nhất cũng phải tốt bằng, nếu không muốn nói là tốt hơn, so với các quốc gia khác chưa có thỏa thuận thương mại với chúng tôi. Nhưng tôi sẽ để ông – ông sẽ phải – tôi phải giới thiệu ông với các nhà đàm phán của chúng tôi vì tôi không biết tình hình của các cuộc đàm phán đó vào thời điểm này.
CÂU HỎI: Nhưng nói thẳng ra thì, Tổng thống đã tuyên bố rằng đã đạt được thỏa thuận với Việt Nam, vậy mà Việt Nam lại nói rằng họ chưa bao giờ đạt được thỏa thuận đó. Vậy nên, hôm nay họ hẳn đã nêu vấn đề này với ngài.
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không. Ý tôi là, vấn đề đó – cũng không phải vấn đề đó – chỉ đơn giản là nó không phải là một cuộc họp thương mại. Chúng tôi không – tôi không nói rằng nó không phải là một vấn đề liên quan, chỉ đơn giản là nó không phải là mục đích của cuộc họp hôm nay. Chúng tôi đã thảo luận về rất nhiều vấn đề khác. Nhưng có lẽ lý do tại sao nó không được nêu ra là vì tôi không phải là nhà đàm phán thương mại và đây không phải là các cuộc họp thương mại.
HỎI: Thưa Bộ trưởng, tôi có thể tiếp tục cuộc gặp của ông với Lavrov hôm qua không? Ông đã có cơ hội trao đổi với Tổng thống về những ý tưởng đã được thảo luận trong cuộc gặp đó chưa? Và ông đã thảo luận những gì với Bộ trưởng Ngoại giao sáng nay?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Ai vậy? Lavrov?
CÂU HỎI: Lavrov, khi ông nói chuyện với ông ấy vào —
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Tôi đã đến nói chuyện với ông ấy về một chủ đề khác. Nó không to tát hay bí ẩn gì, nó chỉ là một chủ đề khác. Vì vậy, nó – và tôi sẽ không – chúng ta sẽ dừng lại ở đó. Và theo như – tôi đã nói chuyện với Tổng thống tối qua, và – nhưng tôi không có tin tức gì để báo cáo với các bạn về vấn đề này ngay bây giờ. Nhưng như tôi đã nói, tôi nghĩ cuộc họp hôm qua – tôi không – tôi không muốn phóng đại nó, được rồi, nhưng nó mang tính xây dựng và có một số điều mà có lẽ chúng ta có thể phát triển thêm. Có thể không. Tôi không biết. Chúng ta sẽ tìm hiểu. Nhưng có một số điều mà chúng ta có thể sẽ khám phá, và tôi đã chuyển tiếp điều đó cho Tổng thống và nhóm của chúng tôi ở đây tối qua.
CÂU HỎI: Tổng thống nói rằng sẽ có thông báo có liên quan đến Nga vào thứ Hai.
THƯ KÝ RUBIO: Ừm.
CÂU HỎI: Dựa trên cuộc trò chuyện tối qua, ông có thể cho chúng tôi biết đôi chút về suy nghĩ của ông ấy, về tình hình hiện tại không?
THƯ KÝ RUBIO: Không. Không. (Tiếng cười.) Đó chính là nội dung của ngày thứ Hai.
CÂU HỎI: Ông ấy có nói rằng có một thỏa thuận mới giữa Hoa Kỳ và NATO để chuyển vũ khí mới của Hoa Kỳ thông qua NATO đến Ukraine, và theo Tổng thống, NATO sẽ chi trả toàn bộ chi phí đó không? Thứ nhất, ông có thể giải thích chính xác cho chúng tôi, việc đó sẽ diễn ra như thế nào và khi nào những vũ khí đó, như một phần của thỏa thuận này, sẽ thực sự được chuyển đến Ukraine không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, tôi nghĩ điều ông đang đề cập đến là một đề xuất mà Ukraine đã đưa ra, và châu Âu cũng vậy, đó là mua vũ khí từ Hoa Kỳ rồi cung cấp cho Ukraine. Xét cho cùng, một số hệ thống mà Ukraine cần là những hệ thống mà châu Âu không sản xuất. Họ sẽ phải mua chúng từ Hoa Kỳ.
Ngoài ra, tôi muốn chỉ ra rằng một số vũ khí phòng thủ mà Ukraine đang tìm kiếm đã có sẵn – các đồng minh NATO của chúng ta đã có. Ví dụ, tôi tin rằng Đức có 13 hoặc 14 khẩu đội Patriot. Các quốc gia khác cũng vậy, một số khác nữa, và một số đã đặt hàng. Vì vậy, chúng tôi tiếp tục khuyến khích các đồng minh NATO cung cấp những vũ khí, những hệ thống, những hệ thống phòng thủ mà Ukraine đang tìm kiếm – rằng họ nên cung cấp những vũ khí đó cho Ukraine vì họ có chúng trong kho, và sau đó chúng tôi có thể ký kết các thỏa thuận tài chính với chúng tôi để họ có thể mua vũ khí thay thế.
HỎI: Vậy đây là những hệ thống hiện có? Có gì mới không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Có thể là cả hai. Ý tôi là, xét cho cùng, việc vận chuyển một thứ gì đó, ví dụ, từ Đức sang Ukraine nhanh hơn nhiều so với việc đặt hàng từ một nhà máy và vận chuyển đến đó. Vì vậy, có một vài cách tiếp cận khác nhau, nhưng điều quan trọng là hiện tại có những năng lực sẵn có trong các hệ thống hiện có của Hoa Kỳ tại châu Âu có thể được chuyển giao cho Ukraine, và sau đó người châu Âu có thể mua thiết bị thay thế từ Hoa Kỳ. Đó là một khía cạnh mà tôi nghĩ Tổng thống đã đề cập đến hôm qua.
HỎI: — Bộ trưởng Ngoại giao Vương có cảnh báo ông về việc chào đón Chủ tịch Lai bằng thị thực quá cảnh qua Hoa Kỳ không? Ông ấy có đề cập gì về chuyến thăm quá cảnh qua Hoa Kỳ không?
THƯ KÝ RUBIO: Không, không có – đây không phải là cuộc họp mang tính cảnh báo.
CÂU HỎI: Được thôi.
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Ý tôi là, rõ ràng chúng tôi hiểu quan điểm của họ về Đài Loan. Họ đã nêu rất rõ ràng. Họ đã nêu quan điểm này nhiều năm rồi. Và – nhưng đây không phải là một cuộc gặp mà bất kỳ – mỗi bên – hay bên nào – đều cảnh báo lẫn nhau về bất cứ điều gì. Cuộc gặp này rất mang tính xây dựng và hiệu quả, và tôi hy vọng họ cũng phản ánh như vậy, bởi vì tôi nghĩ đó là một cuộc gặp rất tích cực.
CÂU HỎI: Có điều gì bất ngờ trong hai ngày qua không?
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Có gì bất ngờ không?
CÂU HỎI: Vâng.
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không, tôi không nghĩ vậy. Chúng tôi đã được đón tiếp rất nồng nhiệt. Phải nói là, sự đón tiếp rất tuyệt vời.
CÂU HỎI: Và đó là điều bất ngờ? (Tiếng cười.)
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Không, tôi chỉ nói rằng đó là một môi trường rất thân thiện, và tôi nghĩ việc nhắc lại quan điểm mà chúng tôi đã nêu, đó là, tôi đọc được những điều này về việc Hoa Kỳ không tập trung vào Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Nhưng thật buồn cười – mọi nơi tôi đến trên thế giới, tiêu đề đều là: Hoa Kỳ không quan tâm đủ, dù là Tây Bán Cầu hay NATO hay thậm chí là Trung Đông. Tôi nghĩ đôi khi có một động thái truyền thông bao phủ một số khu vực nhất định trên thế giới nhiều hơn những nơi khác, nhưng mối quan hệ mà chúng tôi có ở đây đã tồn tại trong một thời gian dài – rất lâu. Khi bạn nói về 6.000 công ty Mỹ đang đầu tư trực tiếp vào các nền kinh tế của Đông Nam Á, chúng tôi sẽ không từ bỏ điều đó. Chúng tôi sẽ không từ bỏ điều đó; chúng tôi sẽ không từ bỏ các mối quan hệ quốc phòng mà chúng tôi có trong khu vực; chúng tôi sẽ không từ bỏ các mối quan hệ kinh tế vững chắc mà chúng tôi có trong khu vực. Ngược lại, chúng tôi muốn xây dựng dựa trên điều đó.
Mới hôm qua, chúng tôi đã ký Biên bản ghi nhớ với Malaysia về hợp tác hạt nhân dân sự. Tôi tin là ngay từ tối qua hoặc sáng sớm nay, thỏa thuận của chúng tôi về một chương trình hạt nhân dân sự khác với Thái Lan đã có hiệu lực. Vì vậy, chúng tôi có rất nhiều điều tích cực đang diễn ra và chúng tôi sẽ tiếp tục phát huy những điều đó. Chúng tôi rất phấn khởi về những điều đó và sẽ không bỏ cuộc.
HỎI: Thưa Bộ trưởng, khi ngài đang ở Malaysia, Chính quyền Trump đã công bố – vâng – một đề cử mới cho – vị trí đại sứ Malaysia. Nick Adams, anh ấy khá nổi tiếng trên X với tư cách là một nhân vật mạng xã hội và làm nhiều việc khác. Tôi tự hỏi ngài có thể nói gì về đề cử này, tại sao ông Adams lại là người phù hợp cho vị trí khá quan trọng này ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, Tổng thống đã đề cử những người đó. Tôi ủng hộ việc đề cử này. Ông ấy đã trải qua quy trình của chúng tôi tại Văn phòng Nhân sự Tổng thống, và chúng tôi mong chờ Thượng viện phê chuẩn ông ấy để ông ấy có thể đến đây và trở thành một phần trong đội ngũ của chúng tôi.
HỎI: Tôi có thể hỏi một câu hỏi lùi lại về chiến lược thương mại không? Ông đã nói nhiều lần về việc chính sách thương mại kéo dài hàng thập kỷ đã dẫn đến sự phi công nghiệp hóa của Hoa Kỳ. Vậy nên rõ ràng là ông và các trợ lý khác đang cố gắng đưa ngành sản xuất hoặc các quy trình công nghiệp khác trở lại Hoa Kỳ, nhưng ông chưa thực sự cho chúng tôi một tầm nhìn về những gì chính xác cần làm. Ý tôi là, những loại công việc nào được cho là sẽ quay trở lại Hoa Kỳ? Howard Lutnick đã nói về việc mọi người vặn những thứ nhỏ xíu vào iPhone, và mọi người đã chế giễu ông sau khi ông nói câu đó. Nhưng còn ông thì sao? Kiểu như, ông thấy tầm nhìn nào về công nghiệp hóa mà —
NGOẠI TRƯỞNG RUBIO: Vâng, có một số năng lực nhất định mà các quốc gia phải có. Ví dụ – tôi chỉ lấy ví dụ này thôi – khả năng đóng tàu. Hiện tại, chúng ta đang đi khắp thế giới và mọi người nói, ừm, chúng ta đã mua 200 máy bay Boeing. Boeing phải có khả năng sản xuất chúng. Và thành thật mà nói, chúng ta đang tồn đọng rất nhiều đơn hàng về vấn đề này. Ví dụ như anh đang nói về dược phẩm. Nói về an ninh quốc gia – chúng ta đã mất khả năng sản xuất dược phẩm tại Hoa Kỳ và trở nên phụ thuộc rất nhiều vào chuỗi cung ứng nước ngoài về các thành phần hoạt tính cần thiết cho dược phẩm.
Tôi có thể nói mãi, nhưng ý tôi là, khả năng sản xuất hàng hóa có yếu tố an ninh quốc gia, chứ không chỉ đơn thuần là tạo việc làm. Cả hai đều quan trọng. Vì vậy, tôi sẽ xem xét những điều đó như ví dụ về việc Hoa Kỳ, do một số quyết định của các nhà hoạch định chính sách trước đây, đã chứng kiến một số năng lực công nghiệp cốt lõi, vốn cần thiết không chỉ cho sự ổn định kinh tế mà còn cho an ninh quốc gia, rời khỏi Hoa Kỳ.
Tôi cũng cho rằng ngoài năng lực sản xuất trong nước, tôi nghĩ chúng ta và những nước khác nên hết sức quan ngại về một số điểm yếu của chuỗi cung ứng và sự phụ thuộc quá mức vào một khu vực trên thế giới so với bất kỳ nơi nào khác. Tôi không nghĩ rằng Hoa Kỳ hay nền kinh tế toàn cầu lại phụ thuộc quá nhiều, ví dụ như vào Trung Quốc hay bất kỳ quốc gia nào khác, nơi mà toàn bộ năng lực công nghiệp, sản xuất hoặc nguồn cung trong chuỗi cung ứng của một nguyên tố quan trọng đều có nguồn gốc từ một nơi. Vì vậy, tôi chắc rằng bạn đã thấy thông báo ngày hôm qua về việc Bộ Quốc phòng đã tham gia – đã nắm giữ cổ phần trong một công ty có khả năng xử lý đất hiếm. Một điều là có quyền tiếp cận nguyên liệu thô; điều khác là có khả năng xử lý nguyên liệu thô đó thành thứ có thể sử dụng cho mọi thứ, từ công nghệ cao đến bất cứ thứ gì có động cơ bên trong.
Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta ít nhất phải đa dạng hóa và đảm bảo an ninh cho chuỗi cung ứng. Một phần sẽ là trong nước; một phần khác sẽ là ở các quốc gia đồng minh. Nhưng đây là những yếu tố cốt lõi mà chúng ta cần tập trung. Và – không chỉ là sự phi công nghiệp hóa của nước Mỹ. Chính việc mất đi những yếu tố then chốt này và sự tập trung của chúng ở một hoặc hai quốc gia trên thế giới mới khiến không chỉ chúng ta mà còn nhiều quốc gia khác dễ bị tổn thương. Đó không phải là một tình huống bền vững hay có thể chấp nhận được.
Theo Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ
