Written By
Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quang Hải. Ảnh: Facebook Trần Quang Hải
PHÁP – Giáo sư, tiến sĩ Trần Quang Hải – chồng danh ca Bạch Yến, con nhà nghiên cứu Trần Văn Khê – mất rạng sáng 29/12 vì ung thư máu.
Nhà báo Thế Thanh – đại diện quỹ học bổng Trần Văn Khê – nhận tin buồn từ gia đình.
Theo bà Thanh, những năm gần đây, ông âm thầm điều trị ung thư, nhiều cộng sự trong quỹ học bổng cầu chúc cho ông sớm vượt bạo bệnh. Dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh cố giáo sư Trần Văn Khê, ông thực hiện một video chúc mừng sự ra đời của quỹ học bổng mang tên cha mình. Bà Thế Thanh nói: “Dù ở xa, theo dõi qua các bài viết, tôi biết ông vẫn ấp ủ nhiều tâm nguyện với âm nhạc truyền thống dân tộc. Ông có thể được xem là truyền nhân của giáo sư Trần Văn Khê”.
Trần Quang Hải sinh năm 1944 tại Saigon, là hậu duệ đời thứ năm của nhạc sĩ cung đình Huế Trần Quang Thọ.
Bố ông là Giáo sư, Tiến sĩ, nhà nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Trần Văn Khê. Chịu ảnh hưởng gia đình, ông sớm theo đuổi âm nhạc, tốt nghiệp khoa violin trường Âm nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn, sau đó tiếp tục sang Pháp học nâng cao về nhạc cụ này.
Ở Pháp, ông chuyển hướng nghiên cứu các loại nhạc cụ dân tộc khác nhau, sau đó lấy bằng tiến sĩ. Ông từng làm việc cho Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu khoa học tại Bảo tàng Con người (Musée de l’Homme) ở Paris.
Nhạc sĩ có nhiều nghiên cứu đặc biệt về hát đồng song thanh, phát triển kỹ thuật gõ muỗng, biểu diễn đàn môi. Ông gắn bó đặc biệt với muỗng, được đặt danh hiệu vua muỗng sau khi chiến thắng một cuộc thi gõ trong khuôn khổ Đại nhạc hội dân nhạc tại Cambridge (Anh) năm 1967. Ông từng biểu diễn gõ muỗng trong hơn 1.000 chương trình. Năm 2012, ông được Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục người trình diễn đàn môi tại nhiều quốc gia nhất thế giới.
Ông Trần Quang Hải bên vợ – danh ca Bạch Yến. Ảnh: Facebook Trần Quang Hải
Ông kết hôn với danh ca Bạch Yến ở Pháp năm 1978. Cùng vợ, ông thực hiện hơn 3.000 buổi giới thiệu âm nhạc dân tộc Việt Nam ở 70 nước trên thế giới. Ông bà chung sống hòa thuận 43 năm, không có con chung. Ông có một con gái riêng tên Minh Tâm, cũng từng học nhạc.
Năm 2009, khi về nước biểu diễn, Bạch Yến tâm sự bà vốn ảnh hưởng văn hóa phương Tây nhưng đam mê nhạc dân tộc nhờ tác động từ chồng. Những năm cuối đời, vợ luôn đồng hành ông chống lại bệnh tật. Dịp kỷ niệm 40 năm ngày cưới năm 2018, ông từng viết thơ tặng vợ:
“Bốn mươi năm hạnh phúc bên nhau
Kỷ niệm hôm nay lắm ngọt ngào
Chồng vợ ngày ngày chung cuộc sống
Tình yêu gìn giữ suốt đời sau!”.
Nhật Thu