Armenia sắp đưa các bản văn cổ của mình lên mạng miễn phí

Share this post on:

Ngày 27 tháng 7 năm 2025 00:00 CET

Ảnh: ShutterstockChia sẻ

Trong số những đoàn người Armenia kiệt sức chạy trốn khỏi cuộc thảm sát do người Thổ Nhĩ Kỳ Ottoman thực hiện bắt đầu từ năm 1915, một số người đã giấu sách vở hoặc tài liệu cổ bên trong quần áo. Đối với nhiều người sống sót, những bản thảo dễ dàng cất giấu này là di sản duy nhất của dân tộc mà họ có thể mang lén đến nơi an toàn.

Hàng ngàn cuốn sách và tài liệu đó cuối cùng đã đến Armenia ngày nay, nơi chúng được lưu giữ tại Matenadaran , một kho lưu trữ bản thảo lịch sử của đất nước. Tuy nhiên, nhiều cuốn sách và tài liệu vẫn còn nằm trong các bảo tàng và bộ sưu tập tư nhân rải rác trên khắp thế giới.

Người tị nạn Armenia ở Jerusalem năm 1919.
Người tị nạn Armenia ở Jerusalem năm 1919.

Hiện nay, các chuyên gia tại Matenadaran đang tham gia vào một dự án mang tính đột phá nhằm đưa tất cả các bản thảo tiếng Armenia có thể truy cập được – từ kinh thánh cổ đến công thức làm bánh thời trung cổ – vào một cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm.

Emma Horopian, người đứng đầu bộ phận quan hệ công chúng của Matenadaran, chia sẻ với RFE/RL rằng dự án – có tên chính thức là Nền tảng truy cập danh mục bản thảo tiếng Armenia – sẽ “lưu trữ và trình bày mô tả bản thảo theo định dạng có cấu trúc và có thể tìm kiếm được”.

Matenadaran, một công trình được xây dựng có mục đích cụ thể, mở cửa tại Yerevan vào năm 1959 để lưu trữ các bản thảo tiếng Armenia.
Matenadaran, một công trình được xây dựng có mục đích cụ thể, mở cửa tại Yerevan vào năm 1959 để lưu trữ các bản thảo tiếng Armenia.

Việc thuyết phục tất cả những người nắm giữ bản thảo tiếng Armenia trên toàn thế giới chuyển giao cho Armenia là điều gần như không thể, do đó, việc biên soạn một cơ sở dữ liệu có thể tìm kiếm được các bản thảo trực tuyến tại một nơi được coi là giải pháp tốt nhất tiếp theo.

Gurgen Gasparian, một nhân viên của Matenadaran, chia sẻ với giới truyền thông địa phương rằng nền tảng này sẽ cho phép “bất kỳ nhà nghiên cứu Armenologist, nhà nghiên cứu hoặc nhà khoa học nào tìm thấy thông tin họ đang tìm kiếm chỉ trong vài giây” sau khi cơ sở dữ liệu được đưa lên mạng.

Trang mở đầu của một cuốn kinh thánh bằng tiếng Armenia được biên soạn tại Ba Tư vào những năm 1630 hiện đang được Bảo tàng Getty ở Hoa Kỳ lưu giữ.
Trang mở đầu của một cuốn kinh thánh bằng tiếng Armenia được biên soạn tại Ba Tư vào những năm 1630 hiện đang được Bảo tàng Getty ở Hoa Kỳ lưu giữ.

Hàng ngàn bản thảo sẽ có thể được tìm thấy trên nền tảng trực tuyến với các từ khóa bao gồm mô tả vật lý và có thể tải xuống miễn phí. Giai đoạn đầu tiên của dự án dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm 2026.

Nền tảng trực tuyến này được tài trợ bởi một tổ chức từ thiện do ông trùm dầu mỏ người Anh gốc Armenia Calouste Gulbenkian thành lập.

Du khách xem các bản thảo cổ bên trong Matenadaran.
Du khách xem các bản thảo cổ bên trong Matenadaran.

Là quốc gia đầu tiên chính thức theo đạo Cơ đốc, Horopian cho biết các bản thảo của Armenia cung cấp “nguồn tài liệu độc đáo để nghiên cứu về Cơ đốc giáo”, cũng như “nghệ thuật thời trung cổ, ngôn ngữ học và giao lưu liên văn hóa ở Trung Đông và khu vực Kavkaz”.

  • Amos Chapple Amos Chapple là một nhà văn và nhà báo hình ảnh người New Zealand, đặc biệt quan tâm đến Liên Xô cũ

Theo Âu Châu Tự Do