Ngày 17 tháng 2 năm 2025 8:25 sáng – Bởi William Yang
Đài Bắc, Đài Loan —
Trung Quốc đã tiến hành một vòng tiếp cận ngoại giao mới tới các nước châu Âu trong lúc có sự căng thẳng gia tăng giữa Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu.
Trong khi các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ và các nhà lãnh đạo châu Âu xung đột về các vấn đề như giá trị, dân chủ và Ukraine tại Hội nghị An ninh Munich vào cuối tuần, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có các cuộc họp song phương với một số quan chức cấp cao của châu Âu, bao gồm người đứng đầu chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Tổng thư ký NATO Mark Rutte.
“Không có xung đột lợi ích cơ bản hay xung đột địa chính trị nào giữa Trung Quốc và EU”, ông Vương phát biểu trong cuộc gặp với Kallas hôm thứ Bảy, đồng thời nói thêm rằng Bắc Kinh “ủng hộ mọi nỗ lực có lợi cho hòa bình và ủng hộ châu Âu đóng vai trò quan trọng” trong quá trình đàm phán hòa bình liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.
Phản ứng của EU có phần dè dặt hơn khi Kallas cho biết EU sẵn sàng “tiếp tục đối thoại và hợp tác trong các lĩnh vực được lựa chọn, chẳng hạn như thương mại, kinh tế và biến đổi khí hậu”. Bà thúc giục Bắc Kinh ngừng xuất khẩu hàng hóa có mục đích sử dụng kép sang Nga, điều mà bà cho là sẽ tiếp thêm nhiên liệu cho cuộc chiến đang diễn ra của Moscow với Ukraine.
Phát biểu của Wang hoàn toàn trái ngược với lời chỉ trích của Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đối với các nước châu Âu. Thay vì nêu bật các mối đe dọa do Nga và Trung Quốc gây ra, Vance cáo buộc chính phủ châu Âu kiểm duyệt các đảng cánh hữu và không kiểm soát được tình trạng di cư.
“Điều tôi lo ngại là mối đe dọa từ bên trong, sự thoái lui của châu Âu khỏi một số giá trị cơ bản nhất của mình, những giá trị chung với Hoa Kỳ,” ông phát biểu trong bài phát biểu đầy thách thức khiến các quan chức châu Âu tại Munich sửng sốt.
Một số nhà lãnh đạo châu Âu đã nhanh chóng bác bỏ phát biểu của Vance, trong đó Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết cách mô tả chính sách của châu Âu của phó tổng thống Hoa Kỳ là “không thể chấp nhận được”.
Cuộc đụng độ công khai hiếm hoi giữa Hoa Kỳ và các nước châu Âu diễn ra khi các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ bao gồm Ngoại trưởng Marco Rubio, cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz và đặc phái viên Trung Đông của Trump là Steve Witkoff bay tới Saudi Arabia vào Chủ Nhật để đàm phán về cuộc chiến Ukraine-Nga với các nhà ngoại giao Nga.
Khiến nhiều nhà lãnh đạo châu Âu ngạc nhiên, Đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine và Nga Keith Kellogg phát biểu tại Munich rằng các nước châu Âu sẽ không tham gia bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào giữa Nga và Ukraine, do Hoa Kỳ làm trung gian.
Các nhà phân tích cho rằng nỗ lực tăng cường quan hệ với châu Âu của Trung Quốc là một phần trong kế hoạch của Bắc Kinh nhằm lợi dụng sự chia rẽ giữa Washington và các đồng minh châu Âu.
Mathieu Duchatel, giám đốc nghiên cứu quốc tế tại nhóm chính sách Institut Montaigne của Pháp, cho biết: “Trung Quốc đang tìm cách khai thác những sai lầm được cho là của bất kỳ chính quyền Hoa Kỳ nào”.
Ông nói với VOA qua điện thoại rằng căng thẳng hiện nay giữa Hoa Kỳ và các nước châu Âu đã tạo cơ hội cho Bắc Kinh “làm suy yếu liên minh xuyên Đại Tây Dương về chính sách đối với Trung Quốc”.
Với việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đe dọa sẽ áp thuế đối với các nước châu Âu, các chuyên gia khác cho rằng căng thẳng gia tăng trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương có thể buộc EU phải điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc.
Matej Simalcik, giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu Châu Á Trung Âu, trả lời phỏng vấn của VOA tại Đài Bắc rằng: “Vì châu Âu không đủ khả năng tiến hành hai cuộc chiến tranh thương mại cùng một lúc nên EU và các quốc gia thành viên EU sẽ khó có thể duy trì các chính sách chỉ trích đối với Trung Quốc”.
Trong những tuần gần đây, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, người thúc đẩy EU áp dụng các chính sách quyết đoán hơn đối với Trung Quốc, đã nhiều lần tuyên bố khối này sẵn sàng cải thiện quan hệ với Trung Quốc.
Bà phát biểu trong bài phát biểu quan trọng tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos vào tháng trước rằng châu Âu “phải hợp tác xây dựng với Trung Quốc – để tìm ra giải pháp vì lợi ích chung của chúng ta”.
Mối quan hệ Mỹ-châu Âu dự kiến sẽ được duy trì
Trong khi các nước châu Âu có thể cân nhắc điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc, một số nhà phân tích châu Âu cho rằng những nỗ lực này khó có thể trở thành sự thay đổi cơ bản trong chính sách của châu Âu đối với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Sari Arho Havren, nghiên cứu viên cộng tác tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia, cho biết: “Hoa Kỳ và Châu Âu là đối tác thương mại quan trọng nhất của nhau, vì vậy tôi không nghĩ sẽ có sự rạn nứt xuyên Đại Tây Dương [hoàn toàn]”.
Các nước châu Âu “đang thăm dò tình hình và xem có thể làm gì, nhưng đồng thời, các quan chức châu Âu đã nói rằng bất kể điều gì xảy ra với Trung Quốc, thì cũng phải công bằng”, bà nói với VOA qua điện thoại, đồng thời nói thêm rằng những yếu tố này sẽ ngăn cản EU “quay lưng” hoàn toàn với lập trường trước đây của họ về Trung Quốc.
Ngoài ra, Duchatel tại Viện Montaigne cho biết quyết định của Bắc Kinh bổ nhiệm cựu đại sứ Trung Quốc tại Pháp Lu Shaye, một “nhà ngoại giao chiến lang” nổi tiếng, làm đại diện đặc biệt về các vấn đề châu Âu có nghĩa là Trung Quốc khó có thể đưa ra những nhượng bộ lớn trong quan hệ với EU.
Ông nói với VOA rằng “Việc bổ nhiệm ông Lu thể hiện sự cứng nhắc trong mọi vấn đề quan trọng”, đồng thời nói thêm rằng một số nhà ngoại giao châu Âu cho biết đặc phái viên mới của Trung Quốc sẽ “biến bất kỳ cuộc họp ngoại giao nào thành một dạng đối đầu về ý thức hệ dẫn đến không có lập trường chung” giữa Bắc Kinh và các nước châu Âu.
Trong khi những khác biệt cơ bản giữa Trung Quốc và EU về các vấn đề như quan hệ đối tác giữa Bắc Kinh với Nga và mất cân bằng thương mại vẫn chưa được giải quyết, một số học giả Trung Quốc cho rằng căng thẳng gia tăng giữa Hoa Kỳ và các nước châu Âu vẫn mang đến cơ hội để Bắc Kinh và châu Âu “tăng cường lòng tin lẫn nhau”.
Shen Ding-li, một học giả về quan hệ quốc tế tại Thượng Hải, nói với VOA qua điện thoại rằng: “Căng thẳng gia tăng trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương đã tạo ra một môi trường mới để Trung Quốc điều chỉnh quan hệ với EU, nhưng điều đó không có nghĩa là các nước châu Âu sẽ giảm bớt sự chỉ trích đối với quan hệ đối tác của Bắc Kinh với Nga hay hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc”.
Theo VOA News
Overlay4
