Bởi MARCIA DUNN Hôm qua Tàu vũ trụ của SpaceX gặp biến cố vài phút sau khi cất cánh từ Texas. Đây là thời điểm Starship của SpaceX – hỏa tiễn lớn nhất và mạnh nhất từng được chế tạo – được phóng lên, rồi thất bại trước khi hoàn thành cuộc thử nghiệm đầy đủ. Không có người hoặc vệ tinh ở trên con tàu.
SOUTH PADRE ISLAND, Texas (AP) — Hỏa tiễn khổng lồ mới của hãng SpaceX phát nổ vài phút sau khi thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên hôm thứ Năm và rơi xuống Vịnh Mexico.
Công ty của Elon Musk đang chuẩn bị phóng tên lửa lớn nhất và mạnh nhất từng được chế tạo đi vòng quanh thế giới từ mũi phía nam của Texas, gần biên giới Mexico. Tàu vũ trụ dài gần 400 foot (120 mét) không chở người hay vệ tinh.
SpaceX sau đó cho biết nhiều động cơ trên bộ tăng áp 33 động cơ đã không hoạt động khi hỏa tiễn bay lên, khiến nó mất độ cao và bắt đầu lao xuống. Hỏa tiễn đã bị phá hủy có chủ ý bởi hệ thống tự hủy của nó, phát nổ và lao thẳng xuống nước.
Thay vì chuyến bay kéo dài 1 tiếng rưỡi với con tàu vũ trụ trên đỉnh tách ra và đi một vòng quanh thế giới, toàn bộ sự việc kéo dài bốn phút. Tên lửa đạt tốc độ tối đa khoảng 1.300 dặm/giờ (2.100 km/giờ) và cao tới 24 dặm (39 km), trước khi đi ngang và rơi xuống.
Đám đông khán giả theo dõi từ Đảo Nam Padre, cách địa điểm ra mắt Bãi biển Boca Chica vài dặm, nơi đã bị cấm. Khi Starship cất cánh với một tiếng gầm như sấm sét, đám đông hét lên: “Đi đi, em yêu, đi đi!”
Musk, trong một tweet, gọi đó là “một vụ phóng thử thú vị của Starship! Đã học được rất nhiều điều cho lần ra mắt thử nghiệm tiếp theo sau vài tháng nữa.” SpaceX gọi đó là “sự tháo gỡ nhanh chóng đột xuất”.
Trong những tuần trước chuyến bay, Musk đã đưa ra tỷ lệ cược 50-50 rằng tàu vũ trụ sẽ đến quỹ đạo. Anh ấy nhấn mạnh rằng việc rời khỏi tháp phóng và không làm nổ tung bệ phóng là một chiến thắng.
“Bạn không bao giờ biết chính xác điều gì sẽ xảy ra,” nhà bình luận và kỹ sư phát trực tiếp của SpaceX John Insprucker cho biết. “Nhưng như chúng tôi đã hứa, sự phấn khích được đảm bảo và Starship đã cho chúng tôi một kết thúc khá ngoạn mục.”
Khi cất cánh, hỏa tiễn đã tạo ra những đám cát và bụi khổng lồ xung quanh tấm đệm. Ở Port Isabel, cách đó khoảng 10 dặm (6 km), các hạt bao phủ xe ô tô và các bề mặt khác. John Sandoval, trợ lý của giám đốc thành phố, cho biết báo cáo duy nhất khác là một cửa sổ bị vỡ tại một doanh nghiệp địa phương. “Vâng, nó rung chuyển, lạch cạch và lăn,” ông đề cập về hỏa tiễn.
Cục Hàng không Liên bang cho biết họ sẽ giám sát cuộc điều tra vụ tai nạn, lưu ý rằng hiện không có thương tích hoặc thiệt hại tài sản công nào được báo cáo. Cơ quan này cũng cho biết rằng cho đến khi xác định rằng không có mối đe dọa nào đối với an toàn công cộng, thì Starships sẽ được đặt nằm ở mặt đất (không hoạt động phóng).
SpaceX dự định sử dụng Starship để đưa người và hàng hóa lên mặt trăng và cuối cùng là sao Hỏa. NASA đã dành riêng một chiếc Starship cho toán đi bộ trên mặt trăng tiếp theo của mình và những khách du lịch giàu có đã đặt trước các chuyến bay ngang qua mặt trăng.
Bất chấp chuyến bay bị rút ngắn, giám đốc NASA Bill Nelson và những người khác trong ngành vũ trụ đã gửi lời chúc mừng. Phi hành gia người Canada đã nghỉ hưu Chris Hadfield đã tweet, “Thành tựu to lớn, bài học to lớn, hướng tới nỗ lực tiếp theo.”
“Nó đang ở đâu đó giữa một bước nhỏ và bước nhảy khổng lồ mà họ hy vọng, nhưng nó vẫn thể hiện sự tiến bộ đáng kể đối với một hỏa tiễn nâng siêu nặng có thể tái sử dụng,” Jordan Bimm, nhà sử học vũ trụ của Đại học Chicago, cho biết trong một email.
Ở độ cao 394 feet và lực đẩy gần 17 triệu pound, Starship dễ dàng vượt qua hoa tiễn mặt trăng của NASA — quá khứ, hiện tại và tương lai. NASA đã phóng thành công tên lửa mặt trăng dài 322 foot (98 mét) vào tháng 11 năm ngoái trong một chuyến bay thử nghiệm, gửi một phòng Orion rỗng quanh mặt trăng.
Tên lửa Starship bằng thép không gỉ được thiết kế để có thể tái sử dụng hoàn toàn với khả năng quay vòng nhanh, giảm chi phí đáng kể, tương tự như những gì tên lửa Falcon nhỏ hơn của SpaceX đã thực hiện khi bay từ Cape Canaveral, Florida. Không có gì được giữ lại từ chuyến bay thử nghiệm này, với con tàu vũ trụ – nếu mọi việc suôn sẻ – nhắm đến một ngôi mộ ngập nước ở Thái Bình Dương gần Hawaii.
Tàu vũ trụ của tương lai đã bay vài dặm lên không trung trong cuộc thử nghiệm cách đây vài năm, hạ cánh thành công. Nhưng đây là lần ra mắt đầu tiên của động cơ tăng áp giai đoạn đầu với 33 động cơ chạy bằng khí mê-tan.
SpaceX có nhiều tên lửa đẩy và tàu vũ trụ hơn để thực hiện nhiều chuyến bay thử nghiệm hơn; bộ tiếp theo gần như đã sẵn sàng để đi. Musk muốn phóng chúng liên tiếp nhanh chóng, vì vậy anh ấy có thể bắt đầu sử dụng Tàu vũ trụ để phóng vệ tinh vào quỹ đạo thấp của Trái đất và sau đó đưa mọi người lên tàu.
Đó là nỗ lực phóng thứ hai. Lần thử thứ Hai đã bị loại bỏ bởi một van tăng áp bị đóng băng.
Jason và Lisa Flores lái xe từ Corpus Christi xuống để xem buổi ra mắt cùng con gái của họ và nhận thấy có điều gì đó không ổn.
Lisa Flores đã khóc khi chứng kiến màn cất cánh và sau đó nhận ra: “Mọi chuyện không diễn ra như mong đợi.”
Elizabeth Trujillo, 13 tuổi, mặc áo sơ mi “Chiến tranh giữa các vì sao” và mang theo ống nhòm đồ chơi, trốn học để xem phóng từ bãi biển cùng mẹ và những người thân khác. Đám đông cổ vũ khi Starship rời khởi tòa tháp phóng.
Jessica Trujillo, mẹ của Elizabeth, nói: “Mặc dù nỗ lực thất bại, nhưng nó rất đáng giá. “Chỉ cần nghe và nhìn thấy quang cảnh, sự phấn khích của đám đông, đó là điều vô giá.”
“Tập luyện giúp hoàn hảo hơn. Họ chỉ cần luyện tập thêm một chút,” cô nói thêm.
___
Phóng viên Valerie Gonzalez của AP đã đóng góp.
___
Phòng Khoa học và Sức khỏe của Associated Press nhận được sự hỗ trợ từ Nhóm Khoa học và Truyền thông Giáo dục của Viện Y khoa Howard Hughes. AP hoàn toàn chịu trách nhiệm về tất cả nội dung.
Theo AP News
https://apnews.com/article/spacex-starship-launch-elon-musk-d9989401e2e07cdfc9753f352e44f6e2
