Written By
Huỳnh Liên
(VNTB) – Có phải Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác đang cố tình làm khó dễ Việt Nam?
“Sau khi đã xem xét kỹ lưỡng, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã quyết định rằng, đối với mục đích xin thị thực, hộ chiếu mới của Việt Nam được cấp kể từ ngày 1/7/2022 mà không có thông tin nơi sinh sẽ phải bổ sung trang bị chú của chính phủ Việt Nam về nơi sinh” – trích thông báo trên tài khoản facebook của Đại sứ quan Hoa Kỳ tại Hà Nội.
Cá nhân người viết luôn chờ đợi lời giải thích rõ ràng từ Bộ Công an về việc vì sao có quá nhiều quốc gia cũng đưa ra yêu cầu tương tự như Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về “mục đích xin thị thực, hộ chiếu mới của Việt Nam được cấp kể từ ngày 1/7/2022”.
Hồi hạ tuần tháng 7-2022, Cục Quản lý xuất nhập cảnh (A08) Bộ Công an đã tái khẳng định, “hộ chiếu phổ thông mẫu mới thiếu thông tin về nơi sinh, tuy nhiên hộ chiếu được cấp theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam và đúng tiêu chuẩn ICAO (Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế). Ngoài ra, trên thực tế, hộ chiếu của nhiều nước trên thế giới cũng không có mục thông tin nơi sinh này”.
Trước đó, Đại sứ quán Đức cho biết, dựa trên công hàm gửi cho Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 27-7, những hộ chiếu mới được cấp từ ngày 1-7-2022 tạm thời không được công nhận ở Đức và vì thế không thể cấp thị thực vào những hộ chiếu đó. Nguyên nhân, do thiếu thông tin về nơi sinh. Chỉ có thể xác định được nơi sinh thông qua số định danh cá nhân có 12 chữ số và thông qua việc đối chiếu với một danh sách dài 7 trang.
Mặc dù có phản hồi ngoại giao như vậy song A08 và các cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tại Việt Nam vẫn đang cấp hộ chiếu phổ thông mẫu mới như bình thường, và còn thông báo rằng trong quý 3 này, A08 sẽ triển khai cấp hộ chiếu phổ thông mẫu mới gắn chip điện tử.
Giới am tường về chuyện thủ tục hành chánh trong xuất nhập cảnh có đưa ra lời giải thích cho biện minh “hộ chiếu của nhiều nước trên thế giới cũng không có mục thông tin nơi sinh này”, rằng Canada cho phép công dân không điền thông tin nơi sinh, nhưng hầu như rất ít người theo lựa chọn đó. Chính phủ Canada khuyến cáo rằng việc thiếu thông tin nơi sinh có thể dẫn đến nhiều rắc rối như không được cấp hoặc bị hoãn cấp thị thực, bị trì hoãn tại cửa khẩu hoặc bị các quốc gia cần thông tin nơi sinh từ chối cho nhập cảnh.
Trong khi đó, Mỹ không cấp hộ chiếu cho những người không cung cấp thông tin nơi sinh. Thông tin nơi sinh giúp phân biệt những người có tên và ngày sinh giống nhau, và giúp xác định các trường hợp gian lận. Một điều thú vị là trong trường hợp sinh trên không phận hoặc hải phận quốc tế, nơi sinh sẽ được ghi là “trên không” hoặc “trên biển”.
Theo văn bản giải trình của Bộ trưởng Công an Tô Lâm gửi các đại biểu Quốc hội báo cáo một số vấn đề liên quan nội dung chất vấn tại phiên họp 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, có đoạn: “Khoản 3, Điều 6, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam quy định về các thông tin trên hộ chiếu cũng không có nơi sinh. Do đó, mẫu hộ chiếu mới ban hành theo Thông tư 73 không có thông tin nơi sinh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam trong quá trình nhập cảnh”.
Như vậy xem ra vấn đề cần truy xuất tận gốc đó là khả năng lập pháp của Quốc hội Việt Nam khi đồng ý phê chuẩn về “Khoản 3, Điều 6, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam” như biện minh của Bộ trưởng Công an Tô Lâm.
Ở góc độ người dân, có lẽ những vấn đề sau đây cần phải được truy xuất từ cấp lãnh đạo cao nhất được ghi tại Điều 4 của Hiến pháp, chứ không thể dừng lại Bộ Công an hay Quốc hội, bởi là khi Đảng là “lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”, thì người đứng đầu đảng này dứt khoát phải chịu mọi trách nhiệm, kể cả việc có thể “từ nhiệm” khi xảy ra những thiếu sót, sai sót của “cấp dưới”.
Thứ nhất, các cơ quan công quyền cần phải cầu thị để phục vụ người dân được tốt nhất. Những gì đặt ra mà gây khó cho dân thì phải sửa ngay. Người dân không thể nộp thuế cho những người không biết phục vụ tốt cho mình!
Thứ hai, vì sao có mỗi cái dòng nơi sinh thôi mà cũng lằng nhằng mãi. Nhiều thủ tục hành chánh thì rườm rà không đáng, vậy mà hộ chiếu lại bớt đi cái dòng nơi sinh để rối thêm.
Thứ ba, tại sao không dừng cấp và nhanh chóng sửa sai thay vì cứ tiếp tục in mẫu sai, sẽ phiền cho công dân về sau, thậm chí gây rắc rối cho công dân khi đến nước ngoài. Nếu tra Google sẽ thấy đa số các quốc gia đều có mục nơi sinh: Mỹ, Canada, Anh, Pháp, Singapore, Thailand, Trung Quốc, Nga…
Theo trang Best Citizenships, nơi sinh (POB – https://best-citizenships.com/) có lẽ là một trong những thông tin quan trọng nhất trong hộ chiếu ngày nay. Không có thông tin này, nhiều nước sẽ từ chối chấp nhận thị thực, hoặc thậm chí từ chối nhập cảnh tại biên giới. Nhiều nước không cấp hộ chiếu cho công dân đi lại quốc tế nếu không có thông tin về nơi sinh.