Thuế quan EU-Hoa Kỳ: năm điểm chính rút ra từ thỏa thuận thương mại

The Guardian

Donald Trump và Ursula von der Leyen đã công bố thỏa thuận vào Chủ Nhật, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi về bức tranh hoàn thiện sẽ như thế nào

Helen Livingstone Thứ Hai, ngày 28 tháng 7 năm 2025 01.04 EDTChia sẻ

Donald Trump đã công bố một thỏa thuận với EU, áp dụng mức thuế 15% đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ châu Âu vào Hoa Kỳ và yêu cầu khối này phải đầu tư lớn vào các sản phẩm năng lượng của Hoa Kỳ, ngăn chặn một cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Mặc dù mức thuế 15% chỉ bằng một nửa mức Trump từng đe dọa, nhưng nhiều người sẽ thất vọng vì điều này. Khi Anh chấp nhận mức thuế 10% trong thỏa thuận thương mại với Mỹ vào tháng 5, nhiều nguồn tin cho rằng các nhà lãnh đạo châu Âu coi đây là một thỏa thuận tồi.

Theo Trump, Brussels cũng đồng ý mua trong vòng ba năm số dầu, khí đốt, nhiên liệu hạt nhân và chất bán dẫn trị giá 750 tỷ đô la (560 tỷ bảng Anh), bao gồm cả khí hóa lỏng, đồng thời đồng ý đầu tư 600 tỷ đô la (446 tỷ bảng Anh) vào Hoa Kỳ, bao gồm cả việc mua thiết bị quân sự.

Một nhà phân tích cho rằng thỏa thuận này là một “chiến thắng lớn” cho tổng thống Mỹ, trong khi vẫn chưa rõ EU được lợi gì. “Mức thuế 15% đối với hàng hóa châu Âu, việc buộc phải mua năng lượng và thiết bị quân sự của Mỹ, và việc châu Âu không trả đũa thuế quan , đó không phải là đàm phán, mà là nghệ thuật của thỏa thuận”, Prashant Newnaha, chiến lược gia lãi suất cấp cao khu vực châu Á – Thái Bình Dương tại TD Securities, nhận định.

Sau đây là năm điểm chính cần lưu ý:

1. Vẫn còn một số điều không chắc chắn cho đến bây giờ. Theo Trump, Hoa Kỳ sẽ duy trì mức thuế 50% đối với thép và nhôm, mặc dù chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết mức thuế đối với thép có thể được thay thế bằng hệ thống hạn ngạch thông qua đàm phán tiếp theo. Cũng có sự nhầm lẫn về dược phẩm sau khi Trump tuyên bố lĩnh vực này sẽ không bị đưa vào danh sách, tuy nhiên một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ sau đó đã xác nhận rằng trên thực tế, lĩnh vực này nằm trong phạm vi áp dụng mức thuế 15%. Theo bà von der Leyen, mức thuế suất bằng 0 sẽ được áp dụng cho một loạt các lĩnh vực, bao gồm “tất cả máy bay và linh kiện, một số hóa chất, một số thuốc generic, thiết bị bán dẫn, một số sản phẩm nông nghiệp, tài nguyên thiên nhiên và nguyên liệu thô quan trọng”. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất ổn đối với một số ngành công nghiệp – thông báo hôm Chủ nhật không nêu rõ mức thuế mà các nhà sản xuất rượu vang và rượu mạnh châu Âu sẽ phải đối mặt tại Hoa Kỳ.
2. Trump vẫn có thể thay đổi các điều khoản của thỏa thuậnCarsten Nickel, phó giám đốc nghiên cứu tại Teneo, cho biết thỏa thuận đạt được hôm Chủ Nhật “chỉ là một thỏa thuận chính trị cấp cao” không thể thay thế một thỏa thuận thương mại được đàm phán cẩn thận: “Điều này, đến lượt nó, tạo ra nguy cơ có nhiều cách giải thích khác nhau trong quá trình thực hiện, như đã thấy ngay sau khi ký kết thỏa thuận Mỹ-Nhật .”Vào Chủ Nhật, một quan chức cấp cao của chính quyền Hoa Kỳ nói với các phóng viên tại Washington rằng Trump vẫn có quyền tăng thuế quan trong tương lai nếu các nước châu Âu không thực hiện các cam kết đầu tư trong thỏa thuận.
3. Sự chia rẽ ở Ireland. Thỏa thuận này tạo ra sự chia rẽ trên đảo Ireland, vì các thương nhân ở Bắc Ireland có thể bán hàng vào Hoa Kỳ với mức thuế suất 10%, nhờ thỏa thuận với Vương quốc Anh, trong khi các nước láng giềng của họ ở Ireland sẽ phải chịu mức thuế suất 15%. Sự chênh lệch này sẽ gây khó khăn cho các cuộc đàm phán ngoại giao về việc đảm bảo duy trì sự ổn định trên toàn bộ hòn đảo trong thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh, vốn đã bị ảnh hưởng bởi hậu quả của Brexit, khi các thỏa thuận hải quan liên quan đến Bắc Ireland trở thành vấn đề đau đầu đối với các nhà đàm phán EU và Vương quốc Anh.bPhó thủ tướng Ireland, Simon Harris, cho biết ông “hối tiếc” về mức thuế quan 15% nhưng cũng nói rằng “sự chắc chắn” là quan trọng.
4. Sự ảm đạm trong ngành công nghiệp Đức Thủ tướng Đức Friedrich Merz hoan nghênh thỏa thuận này, cho rằng nó đã ngăn chặn một cuộc xung đột thương mại có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế xuất khẩu của Đức và ngành công nghiệp ô tô lớn của nước này. Các nhà sản xuất ô tô Đức, VW, Mercedes và BMW, là một số trong những hãng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi mức thuế 27,5% của Mỹ đối với ô tô và phụ tùng nhập khẩu hiện đang áp dụng. Tuy nhiên, liên đoàn các tập đoàn công nghiệp hùng mạnh BDI đã lên tiếng bày tỏ sự thất vọng. “Ngay cả mức thuế suất 15% cũng sẽ gây ra những tác động tiêu cực to lớn đến ngành công nghiệp Đức hướng đến xuất khẩu”, Wolfgang Niedermark, một thành viên ban lãnh đạo liên đoàn, cho biết. Hiệp hội thương mại hóa chất VCI của nước này cho biết thỏa thuận này khiến mức thuế suất “quá cao”.Tác động của mức thuế quan có thể sẽ rất đáng kể đối với một số công ty; nhà sản xuất ô tô Volkswagen cho biết họ đã bị mất 1,3 tỷ euro (1,5 tỷ đô la) lợi nhuận trong nửa đầu năm do mức thuế quan cao hơn.
5. Thuế quan vẫn cao hơn nhiều so với trước đây Mặc dù von der Leyen coi thỏa thuận này là một “thỏa thuận tốt” sẽ mang lại “sự ổn định” và “khả năng dự đoán”, nhưng mục tiêu ban đầu của Brussels trong các cuộc đàm phán là một thỏa thuận thuế quan “không đổi không” và thuế quan vẫn cao hơn nhiều so với trước đây.”Sự bất ổn nghiêm trọng đã phần lớn qua đi, thỏa thuận này vẫn có thể chấp nhận được đối với EU”, Holger Schmieding, chuyên gia kinh tế trưởng tại Ngân hàng Berenberg, nhận định. “Trump có thể tuyên bố rằng thỏa thuận bất đối xứng này là một ‘chiến thắng’ cho ông ấy. Nhưng tất nhiên, kết quả vẫn còn tồi tệ so với tình hình trước khi Trump bắt đầu các cuộc chiến thương mại.” Nhiều nhà kinh tế cảnh báo rằng người tiêu dùng Hoa Kỳ cũng có khả năng phải gánh chịu chi phí thuế quan khi các công ty chuyển chi phí này vào giá bán tăng.