Thế giới hôm nay: 18/08/2025 (the Economist)

Share this post on:

NguồnThe Economist | Biên dịchĐỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump nói rằng tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, có thể kết thúc chiến tranh với Nga “nếu ông ấy muốn,” nhưng Ukraine sẽ không thể gia nhập NATO hay lấy lại bán đảo Crimea như một phần của thỏa thuận hòa bình. Trước đó, đặc phái viên Steve Witkoff của ông Trump cho biết tổng thống Nga Vladimir Putin đã đồng ý về “các bảo đảm an ninh mạnh mẽ” cho Ukraine từ các đồng minh. Các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ cùng ông Zelensky gặp ông Trump tại Washington vào thứ Hai.

Hàng trăm nghìn người Israel đã tham gia biểu tình và tổng đình công ở Tel Aviv. Họ muốn gây áp lực buộc chính phủ đạt thỏa thuận với Hamas nhằm đảm bảo việc thả con tin ở Gaza. Các cuộc biểu tình diễn ra một tuần sau khi thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu công bố kế hoạch tăng cường tấn công dải đất và chiếm giữ thành phố Gaza.

Thủ tướng Tây Ban Nha đã đến thăm lực lượng cứu hỏa đang nỗ lực dập tắt các đám cháy rừng. Chúng đã thiêu rụi hơn 115.000 hecta đất, đặc biệt là ở vùng Galicia phía bắc. Pedro Sánchez hứa sẽ bổ sung thêm binh sĩ, ngoài hàng nghìn người đã được triển khai, trong một chiến dịch mà ông tuyên bố “có lẽ” là sự huy động bảo vệ dân sự lớn nhất trong lịch sử châu Âu.

Phong trào Xã hội Chủ nghĩa đã chịu thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử tổng thống Bolivia, đánh dấu kết thúc gần hai mươi năm cầm quyền của đảng cánh tả. Theo kết quả sơ bộ, hai ứng viên thuộc các đảng cánh hữu giành được đa số phiếu. Họ sẽ cạnh tranh trong vòng hai vào tháng 10. Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh lạm phát tăng vọt và tình trạng thiếu nhiên liệu.

Bài đang hot

Cuộc chiến Thái Lan-Campuchia: Canh bạc vượt tầm kiểm soát

Google đồng ý nộp phạt 35,8 triệu USD tại Úc sau khi một cơ quan quản lý phát hiện công ty này gây tổn hại đến cạnh tranh trong ngành viễn thông. Google đã trả tiền cho hai công ty viễn thông để cài sẵn công cụ tìm kiếm của mình trên điện thoại Android. Khoản phạt này càng làm gia tăng rắc rối của gã khổng lồ công nghệ tại Úc. Gần đây, chính phủ nước này đã thêm YouTube của Google vào nhóm các trang web bị cấm đối với người dưới 16 tuổi.

Khoảng 10.000 tiếp viên hàng không của Air Canada vẫn từ chối tuân theo lệnh chính phủ yêu cầu trở lại làm việc. Chính phủ đã ra lệnh cho hãng hàng không này nối lại toàn bộ các chuyến bay vào Chủ nhật sau khi cuộc đình công của công đoàn tiếp viên khiến khoảng 700 chuyến bay bị hủy. Yêu cầu của người lao động là được tăng lương. Air Canada hiện dự kiến khôi phục hoạt động từ chiều thứ Hai.

Đức chỉ trích hành vi “hung hăng” của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan và Biển Đông, trước chuyến thăm Nhật Bản và Indonesia của ngoại trưởng Đức. Johann Wadephul nhấn mạnh sự cần thiết của các quy tắc ràng buộc quốc tế. Trước đó trong tuần, hải quân Trung Quốc tuyên bố đã “xua đuổi” một tàu khu trục của Mỹ khỏi bãi cạn Scarborough đang tranh chấp; Mỹ bác bỏ tuyên bố này.

Con số trong ngày: 7 nghìn tỷ USD, là tổng số nợ thế chấp mà Fannie Mae và Freddie Mac đang có trên bảng cân đối kế toán.

TIÊU ĐIỂM

Xuất khẩu của EU căng thẳng vì thuế quan

Tháng trước Mỹ và Liên minh châu Âu đã đạt được một thỏa thuận thuế quan, giúp hạ nhiệt căng thẳng và hoãn các biện pháp trả đũa. Mỹ giảm hầu hết thuế đối với hàng hóa EU, bao gồm dược phẩm và ô tô, xuống còn 15%, nhưng giữ mức thuế 50% đối với thép và nhôm (chỉ chiếm 1,5% thương mại EU-Mỹ). Đổi lại, EU xóa bỏ hầu hết thuế đối với hàng Mỹ và cam kết mua khối lượng lớn năng lượng cũng như vũ khí từ Mỹ. Ông Trump nói đây “có lẽ là thỏa thuận lớn nhất từng đạt được ở bất kỳ lĩnh vực nào.”

Thỏa thuận chưa được phản ánh trong số liệu thương mại tháng 6 của EU, dự kiến công bố vào thứ Hai. Song thiệt hại từ cuộc chiến thương mại nói chung sẽ hiện rõ. Nhập khẩu vào Mỹ đã giảm mạnh trong quý hai sau khi tăng vọt đầu năm do doanh nghiệp vội vã nhập hàng trước khi bị áp thuế. EU là nguồn cung chính, đặc biệt ở mảng dược phẩm, nhưng kể từ tháng 4, lượng hàng xuất khẩu đã giảm sâu so với năm 2024. Với mức thuế trung bình cho hàng hóa EU hiện ở mức 15,3% — tăng từ 1,3% trước thời ông Trump — thặng dư thương mại hàng hóa hơn 200 tỷ USD của khối với Mỹ có thể sẽ bắt đầu nhỏ đi.

Các vấn đề pháp lý của trại giam người nhập cư ở Florida

Tại Mỹ, một thẩm phán ở Miami sẽ xem xét các lập luận pháp lý liên quan đến trung tâm giam giữ người nhập cư mới khai trương hồi tháng 7 ở vùng Everglades, được gọi là “Alligator Alcatraz.” Những người bị giam cho rằng bang đã vi phạm quyền hiến định cơ bản khi bắt giữ họ mà không có cáo buộc và không cho quyền tiếp cận luật sư.

Các nhà môi trường cũng khởi kiện riêng, cho rằng việc xây dựng cơ sở này trên vùng đất ngập nước mà không đánh giá tác động sinh thái là vi phạm luật liên bang. Luật sư bảo vệ cơ sở nói vì đây là cơ sở bang, luật môi trường liên bang không thể có thẩm quyền. Thẩm phán đã ra lệnh tạm dừng xây dựng để lấy lời khai nhân chứng.

Những vụ kiện này có thể khiến chính quyền liên bang khó đạt mục tiêu giam giữ 3.000 người tại đây. Song thống đốc Cộng hòa của Florida đã công bố kế hoạch xây dựng một cơ sở khác tại căn cứ quân sự gần Jacksonville.

Zelensky và các lãnh đạo châu Âu đến Washington

Vào thứ Hai, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ đến Phòng Bầu dục cùng các nhà lãnh đạo châu Âu, gồm tổng thống Pháp, tổng thống Đức, và tổng thư ký NATO. Sự hộ tống này nhằm củng cố vị thế của ông sau khi Donald Trump vừa có cuộc gặp thân mật với Vladimir Putin ở Alaska. Tuy nhiên, ông Trump vẫn nhiều khả năng sẽ gây áp lực để Ukraine chấm dứt chiến tranh, chủ yếu theo điều kiện của Nga.

Ukraine khẳng định phải có lệnh ngừng bắn trước khi có thỏa thuận tổng thể, nhưng ông Trump, đứng về phía ông Putin, nói rằng mục tiêu trước mắt phải là hòa bình toàn diện. Ông Putin tiếp tục đòi Ukraine rút khỏi các phần lãnh thổ ở Luhansk và Donetsk mà nước này vẫn kiểm soát. Đây là những vùng được phòng thủ vững chắc nhất, có thể làm bàn đạp cho Nga dễ dàng tấn công trở lại sau này. Người dân Ukraine nhìn chung mệt mỏi với chiến tranh, nhưng kiên quyết phản đối việc nhượng thêm lãnh thổ.

Nam Sudan lại trên bờ vực chiến tranh

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ bàn về tình hình Nam Sudan vào thứ Hai. Đây là một trong những nước mong manh nhất thế giới, song các vấn đề của họ thường không được đưa tin nhiều như thảm hoạ nội chiến ở nước láng giềng Sudan. Lần này LHQ sẽ bàn về tình hình an ninh ngày càng tồi tệ ở Nam Sudan. Đầu năm nay giao tranh đã bùng phát tại bang Thượng Nile giàu dầu mỏ, đợt nghiêm trọng nhất kể từ khi nội chiến kết thúc năm 2018. LHQ cho biết bạo lực nhắm vào dân thường hiện ở mức cao nhất kể từ năm 2020.

Chính phủ của tổng thống Salva Kiir tỏ ra yếu ớt và chỉ đang tồn tại nhờ binh lính từ Uganda, quốc gia can thiệp hồi tháng 3 để ngăn phe trung thành với phó tổng thống kiêm đối thủ lâu năm Riek Machar chiếm quyền. Liên Hợp Quốc kêu gọi hai phe quay lại thỏa thuận chia sẻ quyền lực, nhưng đàm phán liên tục bị hoãn. Tình hình ở Nam Sudan hiếm khi nào u ám đến vậy kể từ ngày giành độc lập khỏi Sudan năm 2011.

The Economist

Trên Nghiên Cứu Quốc Tế