Facebook Lê Thanh Tùng
Ở Mỹ, ai sống trong cộng đồng di dân cũng nghe đến ba chữ “ICE bắt”. Chỉ cần nghe tới thôi là nhiều người hoảng sợ, tưởng như bị bắt là sẽ bị đưa về Việt Nam ngay lập tức. Nhưng thực tế không đơn giản và cũng không bi quan như vậy.
Bị ICE bắt chưa phải là dấu chấm hết, và người bị bắt vẫn còn rất nhiều quyền quan trọng để bảo vệ mình.
Dưới đây là cách hiểu dễ nhất dành cho những ai có thể rơi vào hoàn cảnh này hoặc có người thân chẳng may gặp phải.
1. Vì sao ICE bắt người?
ICE có thể bắt vì nhiều lý do:
• Mình không có giấy tờ hợp lệ.
• Đang trong hồ sơ tị nạn hoặc hồ sơ di trú nhưng chưa có quyết định cuối cùng.
• Từng có lệnh trục xuất cũ mà không biết.
• Có tiền án hoặc vi phạm nào đó khiến họ phải đưa đi kiểm tra.
Nói ngắn gọn:
Bị bắt không có nghĩa là sai hoàn toàn — mà chỉ là họ đưa mình vào quy trình để kiểm tra hồ sơ.
2. Khi bị ICE bắt, bạn vẫn có quyền
Nhiều người sợ đến mức nghĩ rằng vào tay ICE là hết.
Nhưng luật Mỹ bảo vệ mọi người, kể cả người không có giấy tờ.
Bạn vẫn có các quyền:
• Quyền không trả lời
Bạn không bắt buộc phải kể lại chuyện vượt biên, ai đưa qua, qua đường nào…
Nói sai hoặc nói nhiều dễ bị “dính” thêm rắc rối.
• Quyền gọi cho người thân và luật sư
ICE bắt buộc phải cho bạn liên lạc.
• Quyền xin thả bằng tiền bảo lãnh (bond)
Không phải ai cũng được, nhưng rất nhiều trường hợp được.
• Quyền xin tị nạn hoặc bảo vệ khác
Ngay cả khi bị bắt, bạn vẫn có thể nói rõ rằng mình sợ bị trả về Việt Nam.
• Quyền không ký giấy tờ không hiểu rõ
Đây là điểm nhiều người mắc sai lầm nhất.
Ký bừa đồng nghĩa tự đồng ý trục xuất.
3. Trong lúc bị giữ, quan trọng nhất là bình tĩnh và đừng ký lung tung
Hãy nhớ 2 điều:
Thứ nhất: Bình tĩnh
Cãi nhau hoặc chống cự chỉ khiến mọi thứ tệ hơn.
Thứ hai: Không ký bất kỳ giấy nào nếu không chắc
Nhiều người bị dụ ký “cho nhanh”.
Nhưng ký vào có thể mất hết quyền tị nạn và bị đưa về ngay.
4. Việc gia đình cần làm ngay khi người thân bị ICE bắt
• Lấy A-number (số hồ sơ di trú).
• Xác định người bị bắt đang bị giam ở đâu (ICE online có tra cứu).
• Liên hệ luật sư di trú càng sớm càng tốt.
• Chuẩn bị giấy tờ chứng minh ràng buộc gia đình, con cái, việc làm, nhà cửa để phục vụ buổi xin bond.
Càng chuẩn bị sớm thì cơ hội được thả càng cao.
5. Ai dễ được thả, ai khó được thả?
Dễ được thả:
• Không có tiền án
• Sống ở Mỹ lâu
• Có gia đình, con cái ở đây
• Có nơi cư trú rõ ràng
• Có luật sư đứng ra bảo vệ
Khó được thả:
• Có tiền án
• Vượt biên nhiều lần
• Có lệnh trục xuất cũ
• Từng phạm tội nghiêm trọng
Nhưng ngay cả trong các trường hợp khó, vẫn có cửa nếu tìm đúng luật sư và có lý do chính đáng.
6. Sự thật quan trọng nhất: bị ICE bắt không đồng nghĩa “về nước ngay”
Quy trình trục xuất ở Mỹ không xảy ra trong một ngày.
Thường là:
1. ICE bắt
2. Xem hồ sơ
3. Quyết định có cho bond hay không
4. Ra tòa di trú
5. Có thể kháng cáo
6. Có thể xin mở lại hồ sơ
7. Có thể xin tị nạn hoặc bảo vệ đặc biệt
Rất nhiều người từng có lệnh trục xuất nhưng sau đó vẫn mở lại được hồ sơ và được ở lại hợp pháp.
Nếu chẳng may bị ICE bắt:
• Đừng hoảng loạn
• Đừng ký bừa
• Gọi ngay cho người thân và luật sư
• Giữ im lặng khi không chắc
• Tận dụng mọi quyền hợp pháp mà luật Mỹ dành cho bạn
Ở Mỹ, luật rất chặt, nhưng cũng rất rõ ràng.
Ai hiểu luật — là người có cơ hội bảo vệ mình tốt nhất.
Lê Thanh Tùng
Overlay4
