Võ Thái Hà tổng hợp
Nga gia tăng dùng drone tấn công Kiev và nhiều nơi khác ở Ukraina
Một chiếc drone trên bầu trời Kiev, Ukraina, trong một cuộc oanh kích của Nga, ngày 17/10/2022. AFP – SERGEI SUPINSKY
Vào sáng nay, 17/10/2022, trung tâm thủ đô Kiev và nhiều thành phố khác của Ukraina lại hứng chịu nhiều cuộc tấn công của lực lượng Nga, với các loại drone “cảm tử” bị nghi là do Iran chế tạo. Liên Âu cho biết sẽ điều tra về sự can dự của Teheran vào cuộc chiến Ukraina.
Theo hãng tin Pháp AFP, một quận trung tâm của thủ đô Ukraina vào sáng nay đã liên tiếp bị nhiều đợt tấn công bằng drone, đúng một tuần sau một loạt các cuộc không kích của Nga. Một loạt tiếng nổ liên tiếp được nghe thấy vào khoảng 06g35, 06g45 và 06g58 giờ địa phương.
Theo thị trưởng Kiev ông Vitali Klitschko, các cuộc tấn công nhằm vào quận Shevshchenko, một khu dân cư sôi động ở trung tâm thủ đô Ukraina, trong lúc Andrii Yermak, chánh văn phòng tổng thống Ukraina, đã tố cáo Nga là đã tấn công Kiev bằng máy bay không người lái Shahed của Iran.
Một nhiếp ảnh gia của hãng tin Mỹ AP đã chụp được ảnh một chiếc drone có cánh hình tam giác và đầu đạn nhọn. Còn một phóng viên Reuters đã nhìn thấy các mảnh của một drone được sử dụng trong tấn công mang dòng chữ: “ Trả thù cho Belgorod”, tên thành phố Nga giáp giới Ukraina thường xuyên bị lực lượng Kiev pháo kích.
Ngoài Kiev, Nga cũng dùng drone tấn công những nơi khác. Trong một thông báo đăng trên mạng Telegram, Không Quân Ukraina cho biết đã bắn hạ được 15 chiếc máy bay không người lái do Iran chế tạo từ 3:30 sáng đến 6:50 sáng thứ Hai: sáu chiếc ở khu vực Odessa và chín chiếc ở khu vực Mykolaiv. Tổng cộng đã 26 chiếc Shahed-136 đã bị phá hủy vào đêm 16–17 tháng 10.
Cách nay đúng một tuần, hôm thứ Hai, 10/10, các cuộc oanh tạc của Nga với quy mô chưa từng có trong nhiều tháng nhắm vào Kiev và các thành phố khác ở Ukraina, đã làm ít nhất 19 người thiệt mạng và 105 người bị thương, gây nên một làn sóng phản đối dữ dội trên toàn thế giới.
EU sẽ điều tra về sự can dự của Iran
Trước tình hình đó, Liên Hiệp Châu Âu cho biết sẽ điều tra về sự can dự của Iran vào cuộc chiến Ukraina. Phát biểu với một số nhà báo tại Bruxelles vào hôm nay, ông Josep Borrell, lãnh đạo ngành ngoại giao Liên Âu cho biết là Bruxelles sẽ tìm kiếm bằng chứng cụ thể về việc Iran tham gia vào cuộc chiến.
Theo Reuters, hai nhà ngoại giao tham gia vào việc chuẩn bị các cuộc đàm phán giữa các ngoại trưởng Liên Âu, EU có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Iran trên vấn đề này.
Bộ Ngoại Giao Iran dĩ nhiên đã phủ nhận việc cung cấp drone cho Nga.
Chiến sự tại nơi khác
Cuộc tấn công vào Kiev diễn ra trong bối cảnh giao tranh gia tăng ở các khu vực phía đông tại các vùng Donetsk và Luhansk trong những ngày gần đây, cũng như cuộc phản công tiếp tục của Ukraina ở phía nam gần Kherson và Zaporijjia.
Trong bài phát biểu tối hôm qua, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết đã có giao tranh dữ dội xung quanh các thành phố Bakhmut và Soledar trong vùng Donetsk.
Vào hôm qua, chính quyền Nga hậu thuẫn ở vùng Donetsk cho biết Ukraina đã nã pháo vào tòa nhà hành chính trung tâm của họ, nhưng không có thương vong được báo cáo.
Nga tấn công các mục tiêu cơ sở hạ tầng khắp Ukraine, nhắm mục tiêu điện và nước
18/10/2022
Khói bốc lên ở ngoại ô Kyiv, Ukraine, ngày 18/10/2022.
Tên lửa của Nga bắn vào các mục tiêu cơ sở hạ tầng trên khắp Ukraine vào sáng ngày 18/10 giữa lúc Moscow tăng cường hoạt động, dường như là một chiến dịch có chủ ý nhằm phá hủy các cơ sở điện và nước trước mùa đông, theo Reuters.
Thị trưởng thành phố Zhytomyr, một thành phố có 263.000 dân, cho biết các cuộc tấn công đã đánh sập nguồn cung cấp điện và nước, và hai vụ nổ đã làm rung chuyển một cơ sở năng lượng ở phía đông nam thành phố Dnipro, thành phố gần 1 triệu dân, gây thiệt hại nghiêm trọng, theo ông Kyrylo Tymoshenko, một phụ tá tổng thống Ukraine.
Một nhân chứng của Reuters cho hay tại cảng Mykolaiv, miền nam Ukraine, một tên lửa đã lao vào một tòa nhà chung cư khiến ít nhất một người đàn ông thiệt mạng, các vụ nổ đã được nghe thấy và khói bốc lên ở thủ đô Kyiv.
Ngoài ra, cũng có tin tức về việc các cơ sở cung cấp điện đang được nhắm mục tiêu ở thành phố Kharkiv, một thành phố có dân số trước chiến tranh là 1,43 triệu người, gần với biên giới Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cáo buộc Nga khủng bố và giết hại dân thường bằng các cuộc không kích diễn ra một ngày sau khi máy bay không người lái tấn công Kyiv và các thành phố khác khiến ít nhất 4 người thiệt mạng.
“Ukraine đang bị quân chiếm đóng nã đạn. Chúng tiếp tục ra tay khủng bố và giết hại dân thường”, ông Zelenskyy viết trên mạng Telegram.
Hiện chưa có thông tin về số người thiệt mạng trong các cuộc tấn công này.
Nga tiến hành các cuộc không kích mới nhất hôm 18/10 sau khi Hoa Kỳ cảnh báo rằng họ sẽ buộc Moscow phải chịu trách nhiệm về bất kỳ tội ác chiến tranh nào.
Moscow phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường. Bộ Quốc phòng nước này cho biết họ đang thực hiện các cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng năng lượng trên khắp Ukraine bằng vũ khí chính xác cao.
Tại thành phố cảng Mykolaiv, một nhân chứng của Reuters cho biết người này đã nghe thấy ba tiếng nổ vào sáng sớm ngày 18/10.
Bà Karine Jean-Pierre, Thư ký báo chí của Tổng thống Mỹ Joe Biden, nói với các phóng viên hôm 17/10 rằng Nhà Trắng “lên án mạnh mẽ các cuộc tấn công tên lửa của Nga”.
Các cuộc tấn công của Nga khiến Ukraine bị cắt điện
18/10/2022
Cập nhật một giờ trước
Hugo Bachega & Paul Kirby
Tường thuật từ Kyiv và London
Nguồn hình ảnh, KYRYLO TYMOSHENKO
Chụp lại hình ảnh,
Một người đàn ông đã chết khi một tòa nhà dân cư bi tấn công ở Mykolaiv
Các lực lượng Nga lại nhắm mục tiêu vào các cơ sở năng lượng của Ukraine, khiến một phần của Kyiv và các thành phố khác không có điện và nước.
Các tiếng nổ đã được nghe thấy ở thủ đô ngay sau 09:00 (06:00 GMT) và những luồng khói bốc lên từ xung quanh một nhà máy điện gần sông Dnipro.
Điện và nước bị cắt ở Zhytomyr, phía tây Kyiv, và hai cơ sở bị hư hỏng nặng ở Dnipro.
Các cuộc tấn công mới nhất xảy ra 24 giờ sau khi Kyiv bị tấn công bởi máy bay không người lái (drone) “kamikaze”.
Máy bay không người lái, được cho là do Iran sản xuất, đã giết chết ít nhất 5 người ở thủ đô và 4 người ở phía bắc thành phố Sumy, đồng thời tấn công cơ sở hạ tầng quan trọng, gây ra tình trạng mất điện tại hàng trăm thị trấn và làng mạc.
Trong những tuần gần đây, Nga tăng cường các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng điện ở các thành phố xa chiến tuyến. Các nhân viên đã gấp rút sửa chữa hư hỏng, nhưng các cuộc đình công, ngay trước mùa đông, đã làm dấy lên lo ngại về cách hệ thống sẽ phản ứng.
“Ukraine đang bị quân chiếm đóng nã đạn. Họ tiếp tục làm những gì họ làm ác nhất – khủng bố và giết hại dân thường,” Tổng thống Volodymyr Zelensky phản ứng trước các cuộc tấn công.
Ban đầu không rõ các drone có liên quan đến mức độ nào, mặc dù Kyrylo Tymoshenko, phó văn phòng tổng thống, cho biết một tên lửa phòng không S-300 đã bắn vào một tòa nhà dân cư ở miền nam thành phố Mykolaiv trong đêm, khiến một người thiệt mạng.
Chợ hoa của thành phố cũng bị phá hủy.
Trong các cuộc tấn công khác vào sớm ngày thứ Ba:
Tại Zhytomyr, thị trưởng cho biết không có điện hoặc nước trong thành phố và các bệnh viện đang hoạt động dựa trên nguồn điện dự phòng
Các cuộc pháo kích vào một nhà máy điện ở Kyiv khiến một khu vực bên bờ sông Dnipro không có điện và nước, các báo cáo cho biết
Nguồn cung cấp điện và nước cũng bị gián đoạn ở trung tâm thành phố Dnipro và các quan chức kêu gọi người dân sử dụng tiết kiệm điện
Các cuộc pháo kích đã được báo cáo ở phía đông bắc thành phố Kharkiv
Cơ sở hạ tầng ở phía nam thành phố Zaporizhzhia cũng bị ảnh hưởng, mặc dù các quan chức địa phương cho biết không có ai bị thương.
Ở một số thành phố, người dân Ukraine đang mua máy phát điện và bếp gas, trong khi trên khắp cả nước, người dân được khuyên giảm tiêu thụ năng lượng vào những lúc cao điểm.
Một số thị trấn đang phải đối mặt với tình trạng mất điện liên tục.
Các cuộc tấn công mới nhất, bằng cả tên lửa và drone, đã mang lai lời kêu gọi mới từ chính phủ Ukraine về việc cung cấp các tên lửa phòng không.
Trước đó, Mỹ cho biết họ đã đồng ý với các đồng minh Pháp và Anh rằng việc Iran cung cấp máy bay không người lái đã vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc liên quan đến thỏa thuận hạt nhân, cấm chuyển giao một số công nghệ quân sự.
Ukraine đã xác định các drone được sử dụng trong các cuộc tấn công chết người nhằm vào Kyiv và Sumy là thiết bị bay không người lái (UAV) Shahed-136.
Vedant Patel thuộc bộ ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ sẽ không ngần ngại sử dụng các biện pháp trừng phạt.
EU cho biết họ cũng đang thu thập bằng chứng và sẵn sàng hành động.
Trong khi đó, trong một trong những vụ hoán đổi tù nhân lớn nhất kể từ khi cuộc chiến tranh của Nga bắt đầu vào tháng Hai, 218 người bị bắt giữ đã được trao đổi – trong đó có 108 phụ nữ Ukraine.
Mỹ đẩy mạnh tìm cách đối phó drone tự sát
Trong tuần này quân đội Mỹ sẽ gửi một yêu cầu tới các nhà sản xuất vũ khí để kêu gọi các công nghệ mới đối phó với đạn tuần kích, còn được gọi là máy bay không người lái tự sát/kamikaze. Các cuộc tấn công gần đây của Nga vào Ukraine bằng máy bay không người lái Shahed-136 của Iran, bao gồm các vụ tấn công gây chết người tại Kyiv hôm thứ Hai, đã cho thấy chúng nguy hiểm ra sao.
Shahed (có nghĩa là “kẻ tử vì đạo” trong tiếng Ba Tư) không hẳn là tàng hình. Người Ukraine gọi chúng là “mô tô bay.” Ukraine tuyên bố các lực lượng vũ trang của họ đã bắn hạ 75% số máy bay không người lái do Nga tung ra trong cuộc chiến. Một số thậm chí bị phá hủy bởi vũ khí cầm tay. Nhưng máy bay không người lái kamikaze tương đối rẻ và do đó vẫn tiếp tục được sử dụng thường xuyên.
Văn phòng Hệ thống Máy bay Không người lái Phòng không Nhỏ (JCO) của Mỹ sẽ đưa ra yêu cầu về các biện pháp đối phó tốt hơn. Nếu có, các hệ thống này phải ngăn chặn được máy bay không người lái kamikaze nặng từ 25-600kg. Các nhà thầu quốc phòng phải đáp ứng điều mà một quan chức JCO đã gọi là “một khung thời gian khắt khe” – mục tiêu hoàn thành thử nghiệm trong vòng một năm. Dự kiến sẽ có các đề xuất sử dụng tia laser và thiết bị gây nhiễu vi sóng.
Cuộc tranh luận đầu tiên của cuộc đua thượng nghị sĩ Florida
Vào tối thứ Ba, thượng nghị sĩ Cộng hòa của Florida, Marco Rubio, sẽ ra tranh luận với đối thủ Dân chủ của ông, Val Demings. Cuộc đua của bang này rất đáng theo dõi, nhưng không chỉ vì nó có thể quyết định quyền kiểm soát Thượng viện.
Ông Rubio là một người Mỹ gốc Cuba, đã phục vụ ở Thượng viện từ năm 2011. Bà Demings là một nữ nghị sĩ người Mỹ gốc Phi. Tấm vé của bà cho thấy chủ trương chọn các ứng viên ôn hòa hơn của đảng Dân chủ. Với tư cách là một cựu cảnh sát trưởng, bà có thể phản bác lại những tuyên bố của ông Rubio rằng bà là thành phần “cực đoan một cách nguy hiểm.” Cuộc đua cũng cho thấy độ thu hút và số tiền đổ vào Florida. Ông Rubio đã huy động được khoảng 40 triệu đô la trong khi bà Demings được 50 triệu đô la. Nhưng bão Ian đã làm phức tạp các chiến dịch của họ, nhất là vì tổng thống Joe Biden ca ngợi những nỗ lực sau bão của Ron DeSantis, thống đốc đang tái tranh cử của đảng Cộng hòa.
Thăm dò cho thấy ông Rubio dẫn trước bà Demings gần 5 điểm. Trong cuộc tranh luận, ông sẽ muốn nhấn mạnh Florida đã đi qua quá khứ bang chiến trường và trở thành thành trì Cộng hòa. Vào ngày 8 tháng 11, các cử tri sẽ kiểm tra tuyên bố đó của ông.
BBC tròn một trăm năm tuổi
Tập đoàn Phát thanh Truyền hình Anh (BBC) sẽ tròn trăm năm tuổi vào thứ Ba. Trong một thế kỷ qua, BBC đã đều đặn đưa tin, cả tốt và xấu, đến cho công chúng người Anh và khắp thế giới. Trong Chiến tranh Lạnh, hãng thậm chí có cả một bản ghi âm sẵn sàng nếu bị tấn công hạt nhân. “Đất nước này đã bị tấn công bằng vũ khí hạt nhân,” một người đọc tin bằng giọng nói mượt mà.
Trong những ngày đầu, BBC không tuyển dụng nhà báo nào. “Không có tin tức nào”, theo một bản tin vào năm 1930. Ngày nay nó phát sóng bằng 42 ngôn ngữ cho 492 triệu người dùng, và tin tức của hãng được tin cậy trên toàn thế giới. Tất cả những điều này góp phần tạo nên một thế kỷ đầu tiên vô cùng thành công của BBC. Nhưng thế kỷ thứ hai có lẽ sẽ khó hơn. Một phần năm thanh niên Anh không xem nội dung BBC nào cả. Do đó, để yêu cầu tất cả các hộ gia đình Anh xem truyền hình phải trả phí bản quyền hàng năm là 159 bảng (180 đô la), nguồn kinh phí tài trợ hoạt động của BBC, sẽ trở nên kém thiết thực.
Netflix quyết định nhận quảng cáo
Khi được hỏi vì sao Netflix lại tránh xa mảng kinh doanh quảng cáo, CEO Reed Hastings của dịch vụ phát trực tuyến lớn nhất thế giới từng nói vào năm 2020 rằng “mảng này không dễ kiếm tiền.” Vậy tại sao ông Hastings lại dành cả một cuộc họp thông báo kết quả kinh doanh vào thứ Ba để nói với nhà đầu tư là Netflix cần quảng cáo?
Nguyên nhân là diễn biến giá cổ phiếu gần đây của công ty. Cổ phiếu của công ty từng tăng vọt trong giai đoạn 2020-21, khi Netflix ghi nhận thêm 40 triệu người đăng ký giữa dịch Covid-19. Nhưng năm nay, lượng đăng ký chậm đi và các nhà đầu tư rút bớt tiền ra. Kể từ tháng 11, cổ phiếu Netflix đã giảm 2/3, làm bay hơi 200 tỷ USD giá trị thị trường của hãng.
Liệu quảng cáo có thể xoay chuyển tình thế cho họ? Với giá 15,49 đô la một tháng ở Mỹ, gói tiêu chuẩn của Netflix thuộc hàng đắt nhất trong số các dịch vụ phát trực tuyến lớn nhất. Ngược lại, gói $6,99 có quảng cáo, ra mắt vào tháng tới, sẽ có giá cạnh tranh hơn các đối thủ như Disney + hay HBO Max. Các hộ gia đình có thể sẽ hạ cấp hoặc đăng ký lại dịch vụ. Nhưng như ông Hastings đã biết, mảng phát trực tuyến không còn dễ kiếm tiền nữa.
Reuters: Mỹ có thể bán dầu từ nguồn dự trữ khẩn cấp trong tuần này
18/10/2022
Một cơ sở dự trữ dầu chiến lược ở Texas, Hoa Kỳ.
Chính quyền Biden có kế hoạch bán dầu từ nguồn Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược nhằm giảm giá nhiên liệu trước cuộc bầu cử quốc hội vào tháng tới, ba nguồn tin nắm vấn đề này cho Reuters biết hôm 18/10.
Một trong những nguồn tin nói rằng tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden dự kiến sẽ được đưa ra trong tuần này như một phần phản ứng về cuộc chiến của Nga đánh vào Ukraine.
Việc bán dầu này sẽ đưa ra thị trường 14 triệu thùng còn lại sau công bố trước đó của ông Biden, và là đợt lớn nhất từ trước đến nay, giải phóng từ nguồn dự trữ 180 triệu thùng bắt đầu vào tháng 5.
Chính quyền của ông Biden cũng đã nói chuyện với các công ty dầu mỏ về việc bán thêm 26 triệu thùng từ đợt bán theo sự chuẩn thuận của Quốc hội trong năm tài chính 2023, bắt đầu từ ngày 1/10, một nguồn tin thứ tư cho biết.
Bộ Năng lượng Mỹ cũng sẽ công bố thêm thông tin chi tiết về việc mua lại dầu sau đó, phản ánh mong muốn của Nhà Trắng trong việc chống lại giá năng lượng tăng trong khi hỗ trợ các hãng khoan dầu trong nước.
Giá xăng bán lẻ tăng đã góp phần đẩy lạm phát lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, gây rủi ro cho ông Biden và các đảng viên Dân chủ trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 8/11, theo đó họ đang tìm cách giữ quyền kiểm soát Quốc hội.
Vào tuần trước, ông Biden cho biết rằng giá xăng quá cao và ông sẽ có thêm nhiều điều để nói về việc giảm chi phí trong tuần này.
Ông David Turk, Thứ trưởng năng lượng Hoa Kỳ, cũng cho biết tuần trước rằng chính quyền Biden có thể khai thác nguồn Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược (SPR) trong những tuần và tháng tới nếu cần thiết để ổn định giá dầu.
Các nguồn tin cho biết, chính quyền đã nói chuyện với các công ty năng lượng về việc mua lại dầu đến năm 2025 để bổ sung nguồn SPR, sau khi ông Biden vào tháng 3 tuyên bố bán ra số lượng lớn nhất từ trước đến nay, 180 triệu thùng, từ tháng 5 đến tháng 10.
Pháp: Đình công ngành xăng dầu tiếp diễn, chính phủ dọa trưng dụng các kho nhiên liệu
Biểu tình của công nhân trước một nhà máy lọc dầu của TotalEnergies ở Donges, gần Saint-Nazaire, Pháp, ngày 12/10/2022. REUTERS – STEPHANE MAHE
Chính phủ Pháp sáng hôm nay, 17/10/2022, thông báo nếu tình hình không được cải thiện sẽ trưng dụng thêm hai kho xăng dầu của tập đoàn TotalEnergies để cung ứng cho các trạm xăng. Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh hôm nay các nhân viên tiếp tục đình công và phong tỏa 5 cơ sở lọc dầu và kho chứa của tập đoàn này.
Phát biểu trên đài TF1 tối hôm qua 16/10, thủ tướng Pháp Elisabeth Borne cho biết hơn 30% trạm xăng trong cả nước thiếu ít nhất một mặt hàng, cao hơn con số 27,3% mà chính quyền Pháp ghi nhận trước đó một hôm. Thủ tướng Borne kêu gọi những người đình công tại TotalEnergies tôn trọng thỏa thuận mà các nghiệp đoàn chiếm đa số trong công ty đã ký với ban lãnh đạo tập đoàn, và ”ngưng phong tỏa đất nước”. Cũng trong hôm nay, trên đài BFMTV, bộ trưởng Kinh Tế Bruno Le Maire khẳng định cần phải “giải tỏa các nhà máy lọc dầu và kho chứa”.
Về phía nghiệp đoàn giới chủ, chủ tịch MEDEF lo ngại nếu kéo dài thêm 1 tuần, nạn khan hiếm xăng dầu “có nguy cơ gây tác hại cho nền kinh tế”. Ông Geoffroy Roux de Bézieux xem việc khoảng 150 người phong tỏa các nhà máy lọc dầu của TotalEnergies là hành động “bắt dân Pháp làm con tin”. Chủ tịch nghiêp đoàn giới chủ nhấn mạnh “đây không phải là một cuộc đình công bình thường và quyền đình công cũng có những giới hạn” cần tuân thủ. Phong trào đình công trong những ngày qua vẫn ảnh hưởng đến 3 nhà máy lọc dầu (trên 7) và 5 kho chứa lớn (trên tổng số 200) của tập đoàn dầu khí TotalEnergies.
CGT, nghiệp đoàn phát động phong trào đình công tại ToatalEnergies, cũng như nhiều người lao động, hiện giờ vẫn chưa đồng ý với thỏa thuận về việc tăng lương 7%, nhất quyết đòi mức tăng 10% và một khoản trợ cấp lạm phát.
Tình hình thêm phức tạp trong bối cảnh, các nghiệp đoàn lớn tại Pháp phát động đình công liên ngành ngày mai 18/10 đòi tăng lương cho người lao động và đòi các quyền tự do cho nghiệp đoàn.
Còn hôm qua, tại Paris, hưởng ứng lời kêu gọi của đảng cực tả Nước Pháp bất khuất (LFI) và các đảng cánh tả khác, 30.000 người (theo số liệu của cảnh sát), khoảng 140.000 người (theo ước tính của ban tổ chức) đã tham gia biểu tình phản đối vật giá đắt đỏ và tình trạng đình trệ của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
