Ngày 15 tháng 5 năm 2025 07:34 CETĐã cập nhật Ngày 15 tháng 5 năm 2025 18:04 CET
- Theo RFE/RL
Cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp đầu tiên sau hơn ba năm dự kiến sẽ diễn ra giữa Nga và Ukraine tại Istanbul vào ngày 16 tháng 5, mặc dù không bên nào cử phái đoàn cấp cao, làm giảm kỳ vọng về tiến triển lớn hướng tới chấm dứt cuộc xung đột dài nhất châu Âu kể từ Thế chiến II.
Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cho biết nước ông sẽ cử một đoàn đại biểu có trình độ tương đương với phái đoàn Nga, sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin từ chối lời đề nghị gặp mặt trực tiếp tại Thổ Nhĩ Kỳ của nhà lãnh đạo Ukraine.
Với việc Putin quyết định không tham dự và thay vào đó cử một phái đoàn gồm các nhà kỹ trị, Zelenskyy một lần nữa đặt câu hỏi về mong muốn đạt được thỏa thuận hòa bình của Putin trong khi mô tả nhóm đàm phán mà Moscow cử đến chỉ là “mang tính trang trí”.
“Thật không may, họ không đủ nghiêm túc trong các cuộc đàm phán”, Zelenskyy nói với các phóng viên tại Ankara sau cuộc gặp với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, đồng thời cho biết thêm rằng Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov sẽ dẫn đầu phái đoàn Ukraine.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết trình độ của các quan chức do Nga cử đến cho thấy khả năng đạt được đột phá là không cao, nhưng cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẵn sàng tiếp tục các cuộc đàm phán cho đến khi đạt được hòa bình.
“Tôi muốn nói thẳng thắn… chúng tôi không kỳ vọng nhiều vào những gì sẽ xảy ra vào ngày mai”, Rubio trả lời các phóng viên sau cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO tại Antalya vào ngày 15 tháng 5.
Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết sau khi gặp Vladimir Medinsky, người đứng đầu phái đoàn Nga tại Istanbul, vẫn chưa rõ liệu Hoa Kỳ có tham gia cuộc đàm phán vào ngày 16 tháng 5 hay không.
“Các cuộc đàm phán ba bên giữa Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ đang được đưa vào chương trình nghị sự… Vẫn chưa có quyết định cuối cùng về việc liệu có hình thức bốn bên hay không”, ông nói.
Zelenskyy đã đến Ankara vào đầu ngày mặc dù Putin đã tuyên bố ông sẽ không tham gia đàm phán.
Ông đã gặp Erdogan tại thủ đô Thổ Nhĩ Kỳ nhưng sẽ không tham dự các cuộc đàm phán hòa bình ở Istanbul với lý do “chúng ta đều biết ai là người đưa ra quyết định ở Nga”, một ẩn ý ám chỉ đến quyền kiểm soát của Putin đối với đất nước này.
Động cơ, rủi ro và phần thưởng tiềm năng của Putin khi từ chối lời kêu gọi đàm phán của Zelenskyy
Zelenskyy đã thách thức Putin gặp ông ở Thổ Nhĩ Kỳ, và việc không có cuộc gặp trực tiếp giữa hai người đã làm tiêu tan hy vọng về một bước đột phá lớn trong nỗ lực tạm dừng hoặc chấm dứt giao tranh trong cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ tư.
Kỳ vọng rằng Trump cũng sẽ tham dự các cuộc đàm phán đã bị dập tắt khi một tuyên bố từ Điện Kremlin cho biết Putin đã ký một lệnh vào ngày 14 tháng 5, nêu tên bốn nhà đàm phán và bốn chuyên gia sẽ tham gia phái đoàn Nga.
Trump, người đang ở khu vực này trong chuyến thăm bốn ngày tới một số quốc gia Trung Đông, đã nói rằng ông sẽ đi nếu sự hiện diện của ông thuyết phục được Putin tham gia. Truyền thông Hoa Kỳ đưa tin rằng các đặc phái viên Steve Witkoff và Keith Kellogg vẫn dự kiến sẽ có mặt tại Istanbul.
“Sẽ không có chuyện gì xảy ra cho đến khi Putin và tôi gặp nhau”, Trump nói với các phóng viên trên Không lực Một vào ngày 15 tháng 5 khi ông đang trên đường tới Abu Dhabi trong chặng dừng chân thứ ba và cũng là chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm chính thức Trung Đông.
Khi được hỏi liệu Putin có đến Istanbul nếu Trump đến hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết “vẫn còn quá sớm để nói rằng cần có sự tham gia nào và ở cấp độ nào” vì Nga vẫn chưa biết các cuộc đàm phán sẽ diễn ra như thế nào.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte, phát biểu tại cuộc họp của liên minh quân sự này ở Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết “bây giờ rõ ràng là quả bóng đang ở trong tay Nga”.
“Người Nga đang cử một phái đoàn cấp thấp và không nắm bắt cơ hội mà Tổng thống Zelenskyy đã tạo ra”, ông nói.
“Ukraine rõ ràng đã sẵn sàng vào cuộc. Nhưng quả bóng đó hiện đang ở trong tay Nga, và tôi thực sự biết ơn vì Hoa Kỳ đang tập trung cao độ — tổng thống và toàn bộ nhóm chính sách đối ngoại của ông bao gồm cả Marco Rubio — vào việc mang lại hòa bình cho Ukraine.”
Những điều mong đợi từ các cuộc đàm phán được đề xuất ở Thổ Nhĩ Kỳ về cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine
Tuyên bố của Điện Kremlin cho biết Thứ trưởng Quốc phòng Aleksandr Fomin, người đã tham gia các cuộc đàm phán được tổ chức giữa hai bên trong những tuần sau cuộc xâm lược toàn diện của Moscow vào tháng 2 năm 2022, sẽ có mặt trong số các nhà đàm phán.
Phái đoàn sẽ do Vladimir Medinsky, trợ lý của Putin, người cũng đã tham gia vòng đàm phán gần đây nhất cách đây hơn ba năm, dẫn đầu.
Medinsky được coi là người có ảnh hưởng trong việc thúc đẩy các yêu sách lịch sử của Nga đối với phần lớn Ukraine và đã viết những cuốn sách giáo khoa với quan điểm dân tộc chủ nghĩa về lịch sử Nga đã bị các nhà sử học độc lập đặt câu hỏi.
Igor Kostyukov, giám đốc Tổng cục Tình báo, cũng được chỉ định là người đàm phán. Kostyukov được xác định trong thông báo của Điện Kremlin là giám đốc Tổng cục Bộ Tổng tham mưu Lực lượng vũ trang Nga.
Các nhà đàm phán đã tổ chức nhiều vòng đàm phán vào tháng 3 năm 2022 tại Belarus và Thổ Nhĩ Kỳ trước khi các cuộc đàm phán đổ vỡ.
Zelenskyy đã nói rằng ông đã chuẩn bị gặp trực tiếp Putin sau khi nhà lãnh đạo Nga kêu gọi đàm phán trực tiếp. Zelenskyy cũng đã nói rằng ông sẽ chỉ gặp nhà lãnh đạo Nga, chứ không phải một phái đoàn quan chức từ Moscow.
Putin đề xuất đàm phán trực tiếp “mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào”.
Liệu các cuộc đàm phán có thể đạt được mục tiêu gì không?
Người ta đã hoài nghi về cơ hội thành công của các cuộc đàm phán ngay cả trước khi có tin cả Putin và Trump đều không tham dự.
Đại sứ Litva tại Thụy Điển Linas Linkevicius nói với tờ Current Time rằng trong khi mọi người đều muốn có bước đột phá, ông không thấy cơ sở nào cho điều đó vì vị trí ban đầu của tất cả các bên đều rất khác nhau.
“Không có cuộc nói chuyện nào về lợi ích của Ukraine, về trách nhiệm pháp lý của [Nga], điều này rất quan trọng vì tất cả những tội ác mà quốc gia đó và nhà lãnh đạo của họ đã phạm phải”, Linkevicius nói. “Bạn không thể chỉ gạt tất cả sang một bên và giả vờ rằng chúng ta chỉ đang kinh doanh từ bây giờ”.
Linkevicius cũng dự đoán Nga sẽ trình bày về “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột và một khi giải quyết được vấn đề này, họ có thể sẽ thảo luận về một lệnh ngừng bắn nào đó.
“Nói cách khác, sẽ không có lệnh ngừng bắn nữa”, ông nói. “Họ sẽ trì hoãn để mua thời gian và theo tôi, chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự mùa hè”.
Nhà khoa học chính trị độc lập người Nga Natalia Shavshukova nói với tờ Current Time rằng động cơ thực sự của Putin chỉ là gặp tổng thống Hoa Kỳ.
“Putin chỉ quan tâm đến một cuộc gặp trực tiếp với Trump…. Và Ukraine đã trở thành cái cớ để hai nhà lãnh đạo gặp nhau”, Shavshukova nói, đồng thời nói thêm rằng Putin dường như không quan tâm đến việc đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine vào lúc này.
Trong một cuộc phỏng vấn với Le Monde, Andriy Yermak, người đứng đầu văn phòng tổng thống Ukraine, cho biết sự vắng mặt của Putin ở Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15 tháng 5 báo hiệu rằng “Moscow không muốn hòa bình và chưa sẵn sàng cho các cuộc đàm phán nghiêm túc”.
“Chúng tôi không tin tưởng Nga…. Nhưng chúng tôi muốn chấm dứt cuộc xung đột này và chúng tôi sẵn sàng chấp nhận bất kỳ hình thức đàm phán nào”, Yermak nói với tờ Le Monde.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Andriy Sybiha đã đến Antalya trên bờ biển Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ, nơi Tổng thư ký NATO Mark Rutte chủ trì một cuộc họp không chính thức của các bộ trưởng ngoại giao từ liên minh quân sự này.
Rubio, người dự kiến tham gia các cuộc đàm phán về chấm dứt chiến tranh cùng Witkoff và Kellogg, đã gặp Sybiha vào ngày 14 tháng 5 bên lề cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao NATO.
Sybiha phát biểu trên X rằng ông đã giải thích “tầm nhìn của Zelenkyy về những nỗ lực hòa bình tiếp theo” trong “tuần quan trọng này”. Ông và Rubio “đã thảo luận chi tiết về logic của các bước tiếp theo và chia sẻ cách tiếp cận của chúng tôi”, ông nói.
Với sự đưa tin của Reuters và AFP
Âu Châu Tự do
Overlay4
