Xuân Hoa biên dịch – Theo Ivan Pentchoukov – 16/11/2022
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Mar-a-Lago, Palm Beach, Mỹ, ngày 08/11/2022. (Ảnh: Joe Raedle/Getty Images)
Ngày 15/11 theo giờ địa phương, Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức tuyên bố khởi động chiến dịch tranh cử lần thứ ba vào Tòa Bạch Ốc.
Ông Trump, 76 tuổi, vừa thông báo về việc sẽ tranh cử tổng thống 2024 trong một bài phát biểu tại tư dinh Mar-a-Lago ở Florida. Trong hơn một năm qua, ông đã nhiều lần nói bóng gió về việc tái tranh cử.
“Để làm nước Mỹ vĩ đại và vinh quang trở lại, tối nay tôi tuyên bố ứng cử Tổng thống Mỹ”, ông Trump nói.
Cựu Tổng thống nhấn mạnh rằng đây sẽ không chỉ là chiến dịch của ông mà là “chiến dịch của chúng ta”, rằng lực lượng duy nhất “đủ mạnh để đánh bại những hành vi hủ bại trên quy mô lớn mà chúng ta đang phải chống lại chính là các bạn — người dân Mỹ”.
“Cùng với nhau, chúng ta sẽ chống lại những thế lực tham nhũng, mục nát nhất và những lợi ích thâm căn cố đế nhất [mà chúng ta] có thể tưởng tượng đến. Đất nước chúng ta đang ở trong tình trạng thật sự tồi tệ. Chúng ta đang gặp rắc rối to lớn”.
Trước những người ủng hộ và đồng minh, Tổng thống thứ 45 của Mỹ đổ lỗi cho chính quyền Biden và Đảng Dân chủ về mức lạm phát cao, nguy cơ chiến tranh và một biên giới mở ở phía nam.
Ông Trump vạch ra tầm nhìn quen thuộc để đưa nước Mỹ trở lại thời kỳ vĩ đại, bao gồm chính sách đối ngoại mạnh mẽ hơn, giảm thuế và cắt giảm các quy định.
Cựu Tổng thống nói: “Sự trở lại của nước Mỹ bắt đầu ngay lúc này. Hai năm trước, khi tôi rời nhiệm sở, đất nước chúng ta từng sẵn sàng cho một thời kỳ hoàng kim”.
“Chúng ta đã lật sang trang mới sau nhiều thập kỷ bị bán đứng bởi những người theo chủ nghĩa toàn cầu và sau nhiều thập kỷ chỉ có được các thỏa thuận thương mại một chiều, chúng ta đã giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo và cùng với nhau, chúng ta đã xây dựng nền kinh tế vĩ đại nhất trong lịch sử thế giới”.
Ông Trump nói rằng Trung Quốc, Nga và Triều Tiên đều nằm trong tầm kiểm soát vào 2 năm trước.
“Lần đầu tiên trong ký ức, Trung Quốc loạng choạng và bị đặt vào thế bất lợi. Quý vị chưa bao giờ thấy điều đó trước đây, bởi vì Mỹ đã đánh bại họ trên mọi mặt trận và Trung Quốc đã phải trả hàng tỷ USD tiền thuế”.
Tiếp đó, ông Trump cho rằng Tổng thống đương nhiệm Joe Biden và chính quyền của ông ấy phải chịu trách nhiệm cho một nước Mỹ thất bại như hiện nay.
“Đối với hàng triệu người Mỹ, 2 năm qua dưới thời Joe Biden là khoảng thời gian đau đớn, khó khăn, lo lắng và tuyệt vọng”, ông Trump nói, viện dẫn lạm phát cao và giá xăng cao.
Những khó khăn
Cựu Tổng thống Trump đã phát động chiến dịch tranh cử vào thời kỳ Quốc hội và Đảng Cộng hòa gặp nhiều bất ổn.
Quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ đã được quyết định 2 ngày trước thông báo tranh cử của ông Trump, với việc Thượng nghị sĩ đương nhiệm của Đảng Dân chủ Catherine Masto thắng thế ở Nevada trước đối thủ đến từ Đảng Cộng hòa Adam Laxalt – người đã phải chứng kiến khoảng cách dẫn trước đáng kể trong đêm bầu cử bị “bốc hơi” sau 6 ngày kiểm phiếu. Một ngày trước đó tại Arizona, Thượng nghị sĩ Mark Kelly (Dân chủ – Arizona) được dự đoán là người chiến thắng trong cuộc đua với đối thủ đến từ Đảng Cộng hòa Blake Masters.
Việc kiểm phiếu bị trì hoãn ở hai bang này đã làm người dân Mỹ nhớ đến năm 2020, khi cả hai bang cũng mất vài ngày để kiểm phiếu. Ông Trump đặt câu hỏi về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử năm 2022 ở Nevada và Arizona.
“Chỉ là một vụ lừa đảo bầu cử trên quy mô khổng lồ khác. Hãy thức tỉnh, nước Mỹ!!!”, ông Trump viết trên mạng truyền thông xã hội Truth Social vào ngày 14/11.
Tổng thống Joe Biden, một đảng viên Dân chủ, cho biết ông có kế hoạch tranh cử nhiệm kỳ thứ hai; nếu làm vậy, ông ấy có khả năng sẽ không gặp phải thách thức từ bên trong đảng của mình.
Mặt khác, ông Trump được cho là sẽ phải đối mặt với những đối thủ từ nội bộ đảng trong các cuộc bầu cử sơ bộ. Tin đồn tiếp tục lan truyền về một thách thức đến từ Thống đốc Florida mới tái đắc cử Ron DeSantis.
Trước khi ông Trump đưa ra thông báo tranh cử, cựu Phó Tổng thống Mike Pence phát biểu rằng có nhiều lựa chọn tốt hơn cho Đảng Cộng hòa vào năm 2024. Ông Trump và ông Pence vẫn chưa ‘làm lành’ sau vụ việc ngày 06/01/2021.
Những thách thức từ bên trong Đảng Cộng hòa không phải là những trở ngại duy nhất đối với chiến dịch tranh cử mới của ông Trump. Sau vụ việc ngày 06/01, các đảng viên Dân chủ đã dàn dựng một câu chuyện phức tạp về các sự kiện ngày hôm đó. Họ biến ông Trump thành kiến trúc sư của một âm mưu trì hoãn việc chứng nhận phiếu bầu của Đại cử tri đoàn.
Bên cạnh đó, một cuộc điều tra riêng về việc ông Trump xử lý các tài liệu mật sau khi rời khỏi Tòa Bạch Ốc đã dẫn đến cuộc đột kích gây tranh cãi vào tư dinh của ông tại Mar-a-Lago.
Nếu cả hai vụ việc trên kết thúc ở Tối cao Pháp viện trong thời điểm cao trào của mùa tranh cử, thì sân khấu chính trị sẽ càng trở nên kịch tính.
Về cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa diễn ra, một số thành viên cấp cao trong Đảng Cộng hòa đã đổ lỗi cho Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mitch McConnell (Cộng hòa – Kentucky). Một số thượng nghị sĩ yêu cầu trì hoãn cuộc bầu cử lãnh đạo Hạ viện cho đến khi số phận của Hạ viện được định đoạt. Thượng nghị sĩ Rick Scott (Cộng hòa – Florida) đã chỉ trích chiến lược trung hạn của ông McConnell là chỉ tập trung vào những thiếu sót của chính quyền Biden chứ không có một chương trình chủ động. Thượng nghị sĩ Rick Scott (Cộng hòa – Florida) rời Thượng viện sau cuộc bỏ phiếu thông qua Đạo luật Giảm lạm phát ở Washington, Mỹ, ngày 06/08/2022. (Ảnh: Anna Rose Layden/Getty Images)
Ông Trump cũng đổ lỗi cho ông McConnell vào ngày 13/11 vì đã không ủng hộ ông Masters ở tiểu bang Arizona và đã để Đảng Dân chủ thông qua gói chi tiêu “Thỏa thuận xanh mới” của họ.
Trong khi đó, Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Dân chủ – New York) cho rằng ông Trump là nguyên nhân khiến Đảng Cộng hòa không có làn sóng đỏ trong cuộc bầu cử giữa kỳ. Ngày 14/11, ông Schumer kêu gọi các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện từ bỏ vị cựu Tổng thống và hợp tác với Đảng Dân chủ.
Lãnh đạo thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hòa – California) đến tham dự cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington, DC, ngày 14/11/2022. (Ảnh: Anna Moneymaker/Getty Images)
Tại Hạ viện, Dân biểu Kevin McCarthy (Cộng hòa – California), lãnh đạo thiểu số, đã được Đảng Cộng hòa đề cử đảm nhận vị trí Chủ tịch Hạ viện. Các nhà lập pháp cấp cao của Đảng Cộng hòa báo hiệu rằng với đa số trong Hạ viện, họ sẽ theo đuổi một chương trình điều tra nhằm vào chính quyền Biden và các giao dịch kinh doanh của các thành viên gia đình Biden.
Cựu công tố viên đặc biệt Robert Mueller điều trần trước Quốc hội ở Washington, Mỹ, ngày 24/7/2019. (Ảnh: Saul Loeb/AFP/Getty Images)
Ông Trump tuyên bố tranh cử tổng thống lần đầu tiên vào ngày 16/06/2015, từ sảnh của Tháp Trump ở thành phố New York. Ông đã đánh bại các đối thủ trong các cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa và vượt qua bà Hillary Clinton trong cuộc tổng tuyển cử. Chiến thắng của ông trùm bất động sản trước bà Clinton là một cú sốc đối với các cơ quan truyền thông lâu đời, giới tinh hoa toàn cầu và giới doanh nghiệp.
Ngay từ những ngày đầu tiên, nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump đã bị ‘làm khó’ bởi một chiến dịch truyền bá thông tin sai lệch nhằm cáo buộc rằng ông và các cộng sự đã thông đồng với Nga để đánh cắp cuộc bầu cử năm 2016. Trò lừa bịp lên đến đỉnh điểm khi cựu Giám đốc FBI Robert Mueller được bổ nhiệm làm cố vấn đặc biệt vào tháng 05/2017 để điều tra về mối quan hệ Nga – Trump.
Cuộc điều tra sâu rộng của ông Mueller đã kết thúc mà không có cáo buộc nào chống lại ông Trump.
