Bohdan Nahaylo – Ngày 22 tháng 9 lúc 7:34 chiều
Việc trả tự do cho 215 chiến binh bảo vệ Mariupol, bao gồm 10 công dân nước ngoài đang bị giam giữ ở Nga, để đổi lấy Viktor Medvedchuk và 50 người Nga là một tin giật gân.
Sự trái ngược trong phản ứng trước tin tức này rất đáng chú ý: ở Ukraine, mọi người đang vui mừng, trong khi ở Nga thì có những lời chỉ trích, đặc biệt là từ những người ủng hộ chiến tranh. Sự tương phản này giống như một chẩn đoán. Ở Ukraine, giá trị cuộc sống và sự tự do của các anh hùng – những người bảo vệ của chúng ta – rất quan trọng đối với cả Tổng thống Zelensky và đa số tuyệt đối người dân Ukraine, đặc biệt là đối với những người đối lập với chính phủ đương nhiệm.
Đồng thời, đối với những người theo chủ nghĩa sô vanh Nga (cực đoan dân tộc chủ nghĩa), lý tưởng đế quốc và khuôn mẫu tuyên truyền được đặt lên hàng đầu. Họ không quan tâm đến những người lính của họ đang bị giam cầm. Ngược lại, họ đang đe dọa binh lính tự đầu hàng của họ với trừng phạt hình sự.
Những người bảo vệ Mariupol được đổi lấy Medvedchuk vào thời điểm chính quyền Nga công bố quyết định về việc động viên một phần và tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý giả trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine. Vì luôn có những người ủng hộ cái gọi là lý thuyết phản quốc ở đất nước chúng ta, câu hỏi đặt ra là liệu sẽ có bất kỳ nghi ngờ nào về các kế hoạch bí mật đàm phán với Putin hay không.
Cũng có những người không hài lòng với việc đổi võ sĩ (chiến binh) của chúng ta lấy Medvedchuk. Theo ý kiến của họ, tốt hơn là nên trừng phạt người lãnh đạo đảng Đối lập Vì sự sống này, đồng thời Putin là cha đỡ đầu của con gái của mình, vì tội phản quốc và tống ông ta vào tù trong thời gian dài.
Nhưng phản ứng đầu tiên về việc trả tự do cho những người bảo vệ Mariupol cho thấy sự ủng hộ gần như nhất trí đối với cuộc trao đổi này. Niềm vui được giải phóng của những người anh hùng của chúng ta cho đến nay đã vượt qua được cái gọi là âm mưu xảo trá và những bản năng chính trị của phe đối lập. Những lời chỉ trích sẽ lộ diện, nhưng có lẽ là trễ hơn.
Việc giải phóng thành công những chiến sĩ bảo vệ Mariupol chắc chắn sẽ củng cố quyền lực của Tổng thống Volodymyr Zelensky, ban lãnh đạo tình báo quân đội Ukraine, và tất cả những người tham gia tổ chức cuộc trao đổi này.
Khi những cuộc đàm phán phức tạp này mới bắt đầu, rất ít người tin vào sự thành công. Thảm kịch ở Olenivka, khi hàng chục tù nhân Azov chết vì sự khiêu khích của Nga, chỉ củng cố thêm tâm trạng bi quan. Nếu dự kiến giải phóng những người bảo vệ Mariupol, thì chỉ sau chiến tranh, chứ không phải ngay lập tức. Tuy nhiên, nó đã xảy ra lúc này. Điều tưởng chừng như không thể trở thành hiện thực nếu bạn làm việc chuyên tâm và có mục đích.
Âm mưu lớn nhất của sự kiện này, thực sự sẽ gây ra các thuyết âm mưu, là lý do tại sao Putin đồng ý với một cuộc trao đổi như vậy.
Đây là những giả định của tôi để trả lời cho câu hỏi đó.
Với bối cảnh của tất cả các sự kiện, thỏa thuận về một cuộc trao đổi như vậy đã đạt được vào tháng 6, khi những chiến binh bảo vệ Mariupol bị bắt. Sau đó, đã có thông tin về khả năng tiến hành thủ tục khai thác khi các tù nhân được thả và đưa đến lãnh thổ của một quốc gia trung lập cho đến khi chiến tranh kết thúc, cũng như khả năng trao đổi những người bảo vệ Azov lấy Medvedchuk.
Vào thời điểm đó, người Nga được cho là đã từ chối lời đề nghị này của chính quyền Ukraine. Tuy nhiên, bây giờ rõ ràng là các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục và cuối cùng đã mang lại kết quả. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan đóng một vai trò rất lớn, nếu không muốn nói là quyết định, trong các cuộc đàm phán này và về cơ bản, điều quan trọng là Putin phải thực hiện các thỏa thuận cá nhân với Erdogan. Trong trường hợp này, nó tương tự như một câu chuyện với hiệp định ngũ cốc.
Tuy nhiên, với thực tế là hoàn thành các thỏa thuận về việc trao đổi quân bảo vệ Mariupol, theo quan điểm của tôi, Putin cũng đang gửi tín hiệu đến phương Tây. Anh ấy muốn chứng minh rằng đã sẵn sàng đàm phán về các vấn đề cụ thể và rằng anh ta có thể được nói chuyện. Chúng ta có nhiều lý do để không tin tưởng Putin nhưng những cử chỉ chính trị như vậy cần được tính đến. Đặc biệt, họ chỉ ra rằng ông ta không chỉ được coi là một kẻ cuồng tín điên cuồng mà còn là một nhà lãnh đạo độc tài muốn mặc cả và thương lượng.
Cuối cùng, yếu tố Medvedchuk cũng phải được xem xét. Nếu Điện Kremlin đồng ý một cuộc trao đổi như vậy, thì Medvedchuk vẫn giữ được giá trị nhất định đối với họ. Có lẽ đây là những tình cảm của Putin đối với chính mình. Có thể vẫn còn những ảo tưởng và tính toán để phần nào sử dụng Medvedchuk trong trận đấu xa hơn ở Ukraine. Chúng tôi không biết chắc chắn, nhưng rõ ràng vai trò của bố già (cha đỡ đầu) đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc trao đổi này.
Medvedchuk sẽ ảnh hưởng đến chính trị Ukraine từ Nga? Rất Khó.
Ảnh hưởng của Medvedchuk đối với nền chính trị Ukraine đã thực sự bị thổi phồng, như những tháng đầu tiên của cuộc chiến đã khẳng định. Bây giờ ảnh hưởng này gần như bằng con số không. Ngay cả các đối tác cũ từ đảng Đối lập Vì cuộc sống, một đảng chính trị thân Nga và chống Âu châu ở Ukraine, cũng quay lưng lại với ông. Bây giờ ông ta quá độc hại ngay cả đối với đảng này.
Có lẽ Petro Poroshenko sẽ thở phào nhẹ nhõm. Có nguy cơ Medvedchuk sẽ trở thành nhân chứng chống lại ông với tư cách là tổng thống thứ năm của Ukraine trong một vụ án hình sự chung. Medvedchuk hẳn đã đưa ra một số lời khai chống lại Poroshenko. Tuy nhiên, việc Medvedchuk được trao đổi gián tiếp chỉ ra rằng việc sử dụng Medvedchuk chống lại Poroshenko không phải là ưu tiên của chính phủ Ukraine đương nhiệm.
Điện Kremlin rõ ràng lo ngại rằng việc thả những người chiến binh bảo vệ Azov sẽ gây ra phản ứng tiêu cực giữa những người ủng hộ chiến tranh ở Nga. Đó là lý do tại sao họ đồng ý trao đổi này chỉ sau khi công bố các quyết định về việc động viên một phần và tiến hành các cuộc trưng cầu dân ý giả ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, ít nhất làm giảm một phần rủi ro cho hình ảnh của Điện Kremlin.
Nhìn chung, câu chuyện này thể hiện một cách sinh động sự mâu thuẫn và ngang ngược trong hành động của các nhà chức trách Nga. Một mặt, họ đang tăng cường chiến tranh, sợ hãi với sự leo thang của nó, và mặt khác, họ đang gửi tín hiệu sẵn sàng đàm phán. Đây là phong cách chính trị đặc trưng của Putin và các nhà cầm quyền đương nhiệm của Nga.
Ukraine sẽ phản ứng như thế nào với những sự kiện này?
Các thỏa thuận cụ thể về trao đổi tù nhân, về giải quyết một số vấn đề an ninh và nhân đạo đang và sẽ có thể thực hiện được, nhưng sẽ không có thỏa hiệp về các vấn đề cơ bản, đặc biệt, về tình trạng của các vùng lãnh thổ hiện đang bị chiếm đóng.
HD Press (Theo Kyiv Post)
Xem thêm:
Nga trao đổi tù nhân chiến binh Azov với đồng minh của Putin – Tù nhân Medvedchuk là ai?