(AFP) – Iran xác nhận đúc kết thỏa thuận mua chiến đấu cơ SU-35 của Nga. Hãng tin chính thức Irna ngày 11/03/2023 trích lời một quan chức Iran tại Liên Hiệp Quốc cho biết “sau khi Liên Hiệp Quốc dỡ bỏ lệnh cấm vận mua bán vũ khí quy ước hồi tháng 10/2020, Teheran đã đúc kết hợp đồng” mua chiến đấu cơ của Nga. Trị giá hợp đồng và số lượng máy bay không được tiết lộ. Đầu tuần bộ Quốc Phòng Iran xác nhận “tiếp tục chương trình mua chiến đấu cơ của Nga” nhưng hàng chưa trao đến tay Teheran.
(AFP) – Tổng thống Pháp chuẩn bị tiếp thủ tướng Hungary tại Paris. Khủng hoảng Ukraina là một trong những trọng tâm cuộc họp ngày 13/03/2023 tại điện Elysée. Thủ tướng Viktor Orban đến nay từ chối cấp vũ khí cho Ukraina. Là thành viên Liên Hiệp Châu Âu, nhưng Hungary vẫn được quyền nhập khẩu năng lượng của Nga bất chấp các biện pháp của Bruxelles để giảm bớt lệ thuộc vào năng lượng Nga. Hơn nữa, Liên Âu và Budapest bất đồng về chính sách chống tham nhũng “lỏng lẻo” của chính quyền Orban.
(AFP) – Pháp : Biểu tình, đình công phản đối cải cách hưu trí tiếp diễn. Trong hai ngày cuối tuần 11 và 12/03/2023, mạng lưới đường sắt Pháp tiếp tục bị xáo trộn mạnh, khoảng 20% chuyến bay bị hủy. Nhiều nhà máy lọc dầu vẫn bị phong tỏa. Tại Paris, công nhân môi trường đô thị đình công từ ngày 06/03 khiến nhiều khu phố ở thủ đô tràn ngập rác. Tình hình sẽ còn kéo dài do 95% nhân viên nhà máy đốt rác ở Issy-les-Moulineaux, ngoại ô Paris, cũng đình công. Các tổ chức công đoàn kêu gọi người dân xuống đường lần thứ bẩy vào ngày 11/03. Theo cảnh sát, có thể sẽ có 800.000 đến 1 triệu người tham gia biểu tình trên cả nước, trong đó có thể có từ 70.000 đến 100.000 người tham gia đoàn tuần hành ở Paris, bắt đầu từ quảng trường Cộng Hòa đến quảng trường Quốc Gia.
(AFP) – Canada cấm nhập khẩu nhôm của Nga. Ngày 10/03/2023, Ottawa ban hành lệnh cấm nhập khẩu nhôm của Nga với mục tiêu nhằm cắt nguồn tài trợ cho cuộc chiến Ukraina. Thông báo được đưa ra cùng ngày với loạt biện pháp của Mỹ tăng 200 % thuế đánh vào nhôm của Nga có hiệu lực. Canada nhập 45 % nhôm từ Mỹ.
(AFP) – Nhật Bản tưởng niệm 12 năm thảm họa động đất-sóng thần, gây tai nạn nhà máy điện hạt nhân Fukushima. Trận động đất ở cường độ 9 trên nấc thang Richter ngày 11/03/2011 làm gần 18.500 người chết và mất tích. Đến nay, 12 % diện tích tỉnh Fukuskima vẫn bị nhiễm phóng xạ.
(AFP) – Hồng Kông : Ba nhà tổ chức tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn bị kết án 4,5 tháng tù. Ba nhà lãnh đạo (Chow Hang-tung, Tang Ngok-kwan và Tsui Hon-kwong) của Liên minh Hồng Kông, từ ba năm nay vẫn tổ chức lễ tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn, bị tuyên án hôm 11/03/2023 vì vào tuần trước đã từ chối chuyển thông tin cho cảnh sát phụ trách an ninh quốc gia. Thẩm phán Peter Law cho rằng bản án « mang đủ tính răn đe » vì an ninh quốc gia là điều quan trọng, trong khi tổ chức Liên minh Hồng Kông bị nghi ngờ là « tác nhân nước ngoài ». Năm 2021 và 2022, hai thành viên khác của Liên minh Hồng Kông cũng bị kết án ba tháng tù.
(AFP) – Hạ Viện Mỹ thông qua việc giải mật thông tin về nguồn gốc đại dịch Covid-19. Dự luật được Thượng Viện thông qua trước đó đã được toàn bộ Hạ Viện chấp thuận hôm 10/03/2023. Theo dự luật, giám đốc tình báo quốc gia Avril Haines có « 90 ngày để giải mật tất cả những thông tin về khả năng có mối liên hệ giữa Viện virus học Vũ Hán với nguồn gốc virus corona ». Trước đó, trong một phiên điều trần ở Quốc Hội, bà Avril Haines nhấn mạnh đến một đồng thuận giữa các cơ quan tình báo Mỹ rằng virus corona « không phải là một vũ khí sinh học hay là quá trình biến đổi gen ».
(AFP) – Tổng thống Biden chọn lại mầu sơn cho Air Force One. Mảng mầu mới của hai chuyên cơ dành cho tổng thống Mỹ được công bố ngày 10/03/2023 sau khi ông Joe Biden không hài lòng về gam mầu đỏ, trắng và xanh dương đậm, do người tiền nhiệm Donald Trump chọn. Hai chiếc Air Force One đang được sản xuất sẽ được sơn mầu xanh dương nhạt và trắng. Đây là hai mầu truyền thống có từ thời tổng thống John Kennedy, cách đây hơn 6 thập niên.
(RFI) Ukraina chủ trương biến Bakhmut thành bẫy tiêu hao quân Nga
Đăng ngày: 11/03/2023 – 11:09
Ukraina quyết định tiếp tục chiến đấu tại Bakhmut vì cuộc chiến ở thành phố này đang kìm hãm và làm suy yếu các đơn vị tinh nhuệ nhất của Nga. Phát biểu ngày 10/03/2023 của một trợ lý của tổng thống Volodymyr Zelensky là dấu hiệu mới nhất cho thấy Kiev quyết bảo vệ thành phố miền đông trước khi dự kiến mở cuộc phản công mùa xuân.
Trả lời phỏng vấn báo Ý La Stampa, ông Mykhailo Podolyak, trợ lý của tổng thống Ukraina, đánh giá : « Nga đã thay đổi chiến lược. Họ tập trung một lượng lớn quân nhân chuyên nghiệp, phần còn lại của quân đội chính quy, cũng như lính đánh thuê tư nhân » ở Bakhmut. Do đó, quân đội Ukraina « có hai mục tiêu : làm giảm quân số của Nga càng nhiều càng tốt, cầm chân quân Nga trong những trận đánh quan trọng, mệt mỏi để làm rối loạn cuộc tấn công của Nga ; tập trung nguồn lực của Ukraina vào nơi khác chuẩn bị cho cuộc phản công mùa xuân ».
Dù không nêu thiệt hại về người và vũ khí phía Ukraina trên chiến trường Bakhmut, nhưng trợ lý của tổng thống Zelensky khẳng định mặt trận Bakhmut « hoàn toàn hiệu quả » và tạo lợi thế cho Kiev. Tuy nhiên, theo tình báo Anh, được Reuters trích dẫn, Wagner có lẽ đã chiếm được phía đông thành phố, bao vây phía bắc và nam bên kia sông Bakhmutka hiện trở thành chiến tuyến. Quân Ukraina cố thủ ở phía tây thành phố và đã phá mọi cây cầu bắc qua sông.
Như vậy, thông tin này xác nhận khẳng định trước đó của ông chủ tập đoàn bán quân sự Yevgeny Prigozhin. Nga biến Bakhmut thành mục tiêu chính cuộc tấn công mùa đông và huy động vài trăm nghìn quân dự bị và lính đánh thuê để cố giành được một thắng lợi có ý nghĩa biểu tượng lớn cho suốt hơn 6 tháng giao tranh.
Vẫn tại miền đông, trong vòng 24 giờ qua, Ukraina đã đẩy lùi khoảng 100 cuộc tấn công của Nga tại 5 khu vực ở tỉnh Donetsk : Lyman, Bakhmut, Avdiïvka, Marïnka và Chakhtarsk. Theo thông tin sáng 11/03 của bộ tham mưu Ukraina, nhiều căn cứ hậu cần và các hệ thống phòng không của Nga cũng bị quân Ukraina oanh kích.
Vào lúc tình hình chiến sự vẫn căng thẳng, Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu khẳng định « cùng nhau hỗ trợ vững chắc cho Ukraina đến chừng nào cần thiết ». Sau khi gặp tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng ngày 10/03, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết hai bên đã đề cập đến việc triển khai các biện pháp trừng phạt Nga, cũng như các phương tiện để chặn « lách » trừng phạt. Tuy nhiên, theo lãnh đạo ngành ngoại giao châu Âu Josep Borrell khi trả lời trang EURACTIV ngày 10/03, Liên Hiệp Châu Âu gần như đã khai thác mọi biện pháp trừng phạt đối với Nga và hiện giờ tập trung vào hỗ trợ tài chính, quân sự cho Ukraina.
(RFI) Tại Bắc Kinh, Ả Rập Xê Út–Iran thông báo khôi phục quan hệ ngoại giao
Đăng ngày: 11/03/2023 – 11:33 Thanh Hà
Là hai nước thù nghịch ở Trung Đông, Iran và Ả Rập Xê Út chiều ngày 10/03/2023 thông báo nối lại quan hệ giao vốn bị gián đoạn từ 2016. Tuyên bố được đưa ra sau cuộc đàm phán bí mật 4 ngày giữa Teheran với Riyad tại Bắc Kinh.
Đối với Bắc Kinh, đây là một thắng lợi lớn của Trung Quốc về ngoại giao, cho dù tiến trình hòa giải hai quốc gia Hồi Giáo, một theo hệ phái Shia và một theo hệ phái Sunni là Iran và Ả Rập Xê Út đã được khởi động từ 2021 tại Irak.
Trong thông cáo chung, Teheran và Riyad cho biết đôi bên đồng ý cho mở lại đại sứ quán và các văn phòng đại diện ngoại giao trong thời hạn tối đa là 2 tháng nữa. Ngoại trưởng Iran và Ả Rập Xê Út sẽ gặp lại nhau trong những ngày tới để cụ thể hóa các bước tiếp theo. Iran và Ả Rập Xê Út nhiệt liệt cảm ơn Trung Quốc đóng vai trò hòa giải, nhưng không quên rằng tiến trình này đã được khởi động dưới sự bảo trợ của Irak và Oman từ 2021 và 2022.
Cộng Hòa Hồi Giáo Iran theo hệ phái Shia trong lúc vương quốc Ả Rập Xê Út theo hệ phái Sunni. Hai quốc gia này yểm trợ các lực lượng thù ngịch trong nhiều cuộc xung đột tại khu vực, điển hình là cuộc nội chiến tại Yemen. Teheran có ảnh hưởng lớn tại Irak và Liban, ủng hộ cả về mặt quân sự lẫn chính trị chế độ của tổng thống Bachar Al Assad tại Syria.
Theo một số nhà quan sát, thỏa thuận Teheran vừa đạt được với Riyad tại thủ đô Trung Quốc cho phép Iran « củng cố vị thế tại Syria và Yemen ». Đây là hai nơi mà Iran và Ả Rập Xê Út đang đối đầu. Ngoài ra, bình thường hóa quan hệ với Riyad nhờ trung gian của Bắc Kinh cho thấy ảnh hưởng của Trung Quốc đối với Iran vào lúc mà Mỹ duy trì các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm làm suy yếu chế độ cầm quyền tại Teheran. Iran và Trung Quốc vừa ký một loạt các thỏa thuận hợp tác chiến lược cho giai đoạn 25 năm sắp tới, trong đó bao gồm từ hợp tác năng lượng đến an ninh, cơ sở hạ tầng hay viễn thông…
Thắng lợi ngoại giao vẻ vang của Bắc Kinh
Tuy nhiên việc hai nước Hồi Giáo thù nghịch ở Trung Đông là Iran và Ả Rập Xê Út thông báo nối lại bang giao là một thắng lợi vẻ vang của nền ngoại giao Trung Quốc như giải thích của thông tín viên Stéphane Lagarde từ Bắc Kinh :
« Tuyên bố ba bên được đưa ra sau 4 ngày Bắc Kinh và hai quốc gia thù nghịch trong khu vực Trung Đông, là Iran và Ả Rập Xê Út bí mật đàm phán.
Hình ảnh được phổ biến trên các mạng xã hội cho thấy ba cái bàn lớn, xếp hình tam giác, quốc kỳ của Ả Rập Xê Út, Trung Quốc và Iran trên nền những bức tranh đông phương như thường được trang trí tại các sảnh đường của các tòa nhà chính thức của Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa.
Đứng giữa các đại diện cao cấp về an ninh của Teheran và Riyad, chủ nhiệm Văn Phòng Ủy Ban Công Tác Đối Ngoại Trung Ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc, ông Vương Nghị hoan nghênh thắng lợi của ‘đối thoại và hòa bình’. Ông nói thêm, Trung Quốc đã hoàn thành nhiệm vụ của một nhà hòa giải ‘thành thật’ và ‘đáng tin cậy’ với hai đối tác là Ả Rập Xê Út và Cộng Hòa Hồi Giáo Iran. Riyad nhiệt tình cảm ơn chủ tịch Trung Quốc ‘hỗ trợ cho việc phát triển quan hệ giữa hai nước láng giềng Ả Rập Xê Út và Cộng Hòa Hồi Giáo Iran’.
Còn lãnh đạo về an ninh của Iran nhắc lại rằng chuyến viếng tham Bắc Kinh gần đây của tổng thống Ebrahim Raissi và các cuộc trao đổi với Tập Cận Bình là nền tảng cho cuộc đàm phán vừa qua giữa hai phái đoàn Iran và Ả Rập Xê Út.
Đối với Bắc Kinh, việc đứng ra làm trung gian hòa giải thể hiện thành công của chính sách Sáng Kiến An Ninh Toàn Cầu mà Trung Quốc đã công bố cách nay hai tuần ».
Từ RFI
