(Phỏng theo CDC – Cập nhật tháng 8 năm 2021)
(XIN LƯU Ý: Để bảo vệ tối đa khỏi mắc biến thể Delta của Coronavirus 2019 và ngăn chặn sự lây truyền biến thể này sang người khác, xin vui lòng tiêm chủng càng sớm càng tốt, đeo khẩu trang ở những nơi công cộng [trong các tiệm, nhà hàng, hội trường…] nếu đang ở vùng có mức độ lây truyền cao).
Dấu hiệu quý vị có thể mắc COVID-19 gồm: Sốt, ho hoặc có các triệu chứng khác (như mệt mỏi, đau họng, mất khứu giác, đau nhức cơ thể…). Nên thử test để biết chính xác có bị nhiễm không. (*)
Hầu hết người mắc bệnh Covid-19 đều nhẹ và có thể tự khỏi bệnh tại nhà. Xin lưu ý là nếu quý vị đã chích ngừa đầy đủ, quý vị vẫn có thể mắc bệnh, nhưng nhẹ hơn. Quý vị nên:
- Theo dõi các triệu chứng. Nếu nặng, tức là códấu hiệu khẩn cấp (như khó thở), hãy gọi 911 để đưa vào bệnh viện. Khó thở là báo hiệu phổi có vấn đề nếu không chữa trị có thể tử vong.
- Cố gắng không làm cho bệnh lây lan cho người khác (xem ở dưới)
Cách giúp ngăn ngừa sự lây lan của COVID-19 nếu quý vị mắc bệnh
Nếu mắc bệnh COVID-19 hoặc nghĩ rằng mình có thể đã mắc bệnh, hoặc đã có xét nghiệm dương tính, hãy làm theo các hướng dẫn dưới đây để chăm sóc bản thân và giúp bảo vệ người khác (trong nhà và ngoài cộng đồng).
– Ở nhà – Hầu hết những người mắc COVID-19 đều bị nhẹ, có thể hồi phục tại nhà mà không cần điều trị y tế đặc biệt. Không nên rời khỏi nhà ngoại trừ khi cần đi phòng mạch. Đừng đến các nơi công cộng.
– Chăm sóc bản thân. Nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn uống bình thường, hoặc thức ăn lỏng (súp, cháo…), không có mỡ. Dùng các loại thuốc không cần toa, chẳng hạn như acetaminophen (Tylenol) để giúp quý vị cảm thấy bớt đau mình và cảm thấy thoải mái hơn.
– Liên lạc với bác sĩ gia đình nếu quý vị bị khó thở, hoặc có các dấu hiệu cần cấp cứu, hoặc nếu quý vị nghĩ đó là trường hợp cần cấp cứu. Gọi điện thoại báo trước là quý vị muốn khác về covid-19.
– Tránh đi xe công cộng (xe bus, xe điện, hoặc đi xe chung hoặc taxi).
– Cố gắng ở trong phòng riêng, tránh gần người khác và thú vật nuôi trong nhà càng nhiều càng tốt. Nếu có thể, dùng phòng vệ sinh riêng. Nếu cần ở gần người khác hoặc động vật nuôi trong hoặc ngoài nhà, hãy đeo khẩu trang và cách xa 6 feet.
– Thông báo cho người thân biết có thể họ đã tiếp xúc với COVID-19. Người nhiễm bệnh có thể lây COVID-19 cho người khác 48 giờ (2 ngày) trước khi có triệu chứng hoặc có xét nghiệm dương tính. Làm như thế quý vị giúp bảo vệ và đề phòng cho người khác.
- Nếu quý vị được chẩn đoán nhiễm COVID-19, nhân viên từ sở y tế có thể gọi cho qý vị. Hãy trả lời họ để giúp làm chậm sự lây lan.
- Theo hướng dẫn từ các cơ quan y tế, sở y tế địa phương. Cơ quan y tế địa phương sẽ hướng dẫn cách theo dõi triệu chứng của quý vị.
Khi nào nên đi cấp cứu? Các dấu hiệu cần đi cấp cứu của COVID-19 (*):
- Khó thở (hụt hơi) khiến quý vị phải ngồi hoặc nằm để cho dễ thở hơn (xin nhớ là khác với khó thở do nghẹt mũi).
- Đau hoặc tức ngực thường xuyên.
- Trạng thái tâm thần lẫn lộn.
- Không thể tỉnh dậy hoặc giữ tỉnh táo
- Da, móng tay hoặc môi nhợt nhạt, xám hoặc có màu xanh, hoặc tím tùy vào loại da.
(*) Danh sách này không bao gồm tất cả các triệu chứng khác. Hãy gọi phòng mạch, dịch vụ y tế về bất cứ triệu chứng nghiêm trọng hoặc đáng lo ngại.
Gọi 911 – hoặc gọi các cơ sở cấp cứu địa phương: Thông báo cho nhân viên trực tổng đài rằng quý vị muốn khám và trị bệnh COVID-19.
Hãy gọi điện trước khi đến gặp bác sĩ
- Quý vị có thể gọi để hoãn hoặc khám định kỳ qua điện thoại hoặc khám từ xa.
- Nếu quý vị có một cuộc hẹn khám bệnh không thể hoãn lại, hãy gọi để thông báo quý vị có thể đã mắc COVID-19. Việc này sẽ giúp phòng khám bảo vệ bản thân họ và các bệnh nhân khác.
- Nếu quý vị có các triệu chứng COVID-19, hãy nên xét nghiệm. Trong khi chờ kết quả , quý vị hãy tránh xa, giữ khoảng cách với người và thú nuôi trong nhà.
- Quý vị có thể truy cập trang web của sở y tế vùng lãnh thổ, địa phương, bộ lạcexternal icon và tiểu bang để tìm các địa điểm xét nghiệm.
- XIN LƯU Ý: Hiện nay có xét nghiệm tự làm, không cần toa, có bán tại các nhà thuốc tây tên: Binax NOW Ag, Covid-19 (BS Đỗ Văn Hội ghi chú)
Đeo khẩu trang (mask) che mũi và miệng
- Quý vị nên đeo khẩu trang che mũi và miệng khi ở gần người khác hoặc thú nuôi.
- Không cần đeo khẩu trang nếu quý vị ở nhà một mình. Nếu quý vị không thể đeo khẩu trang (do vấn đề hô hấp), hãy che miệng bằng giấy, khăn khi ho và hắt hơi. Cố gắng đứng cách xa người khác ít nhất là 6 feet, tương đương 2 mét. Điều này giúp bảo vệ những người xung quanh.
(Không nên đeo khẩu trang cho trẻ em dưới 2 tuổi, hoặc những ai bị chứng khó thở, hoặc không thể tự tháo khẩu trang).
Che miệng khi ho hoặc hắt hơi
- Che miệng và mũi bằng khăn giấy khi quý vị ho hoặc hắt hơi.
- Vất khăn giấy đã sử dụng vào thùng rác có bao rác.
- Rửa tay ngay lập tức bằng xà phòng và nước ít nhất 20 giây, hoặc làm sạch tay bằng dung dịch sát trùng có chứa ít nhất 60% cồn.
Rửa tay thường xuyên
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, nhất là sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi, đi vệ sinh và trước khi ăn hoặc chuẩn bị thức ăn.
- Nếu không có nước và xà phòng, sử dụng dung dịch sát trùng tay có nồng độ cồn ít nhất 60%, phủ kín tất cả các bề mặt của bàn tay và chà xát tay với nhau cho đến khi cảm thấy khô.
- Xà phòng và nước là tốt nhất, đặc biệt là khi tay dơ bẩn.
- Tránh sờ mắt, mũi và miệng bằng tay chưa rửa sạch
- Lời Khuyên về Rửa Tay
Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân
- Không dùng chung bát đĩa, ly uống nước, dụng cụ ăn uống, khăn trải giường với người khác.
- Rửa kỹ các đồ dùng bằng xà phòng và nước hoặc cho vào máy rửa chén.
Làm sạch tất cả các bề mặt “thường hay đụng chạm” hàng ngày
- Làm sạch và khử trùng các bề mặt tiếp xúc thường xuyên trong “phòng bệnh” và phòng vệ sinh; đeo găng tay. Người khác làm sạch và khử trùng bề mặt ở những nơi chung, nhưng quý vị nên tự làm sạch phòng ngủ và phòng vệ sinh của mình (nếu có thể).
- Người chăm sóc cần làm sạch và khử trùng phòng ngủ hoặc phòng vệ sinh của người bệnh chỉ khi cần thiết. Họ nên đeo khẩu trang và găng tay khi làm vệ sinh. Nên chờ sau khi người bệnh sử dụng phòng vệ sinh càng lâu càng tốt, trước khi vào phòng vệ sinh để làm sạch và sử dụng.
Các bề mặt hay đụng chạm gồm điện thoại, remote control, mặt bếp, mặt bàn, tay nắm cửa, đồ đạc trong phòng tắm, nhà vệ sinh, bàn phím, máy tính (Ipad…) và máy tính bàn cạnh giường ngủ.
- Làm sạch và khử trùng các khu vực có thể có máu, phân hoặc chất dịch cơ thể trên đó.
- Sử dụng chất tẩy rửa và chất khử trùng dùng trong gia đình. Làm sạch khu vực hoặc vật dụng bằng xà phòng và nước hoặc chất tẩy rửa nếu bị dơ bẩn. Sau đó, sử dụng chất khử trùng thường lệ.
- Hãy chắc chắn làm theo các hướng dẫn trên chai hoặc hộp để bảo đảm sản phẩm an toàn và hiệu quả. Nhiều sản phẩm khuyên giữ cho bề mặt ẩm ướt trong vài phút để tiêu diệt vi trùng. Nhiều sản phẩm cũng khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa như đeo găng tay và có sự thông gió (ventilation) tốt trong lúc làm sạch với các sản phẩm này.
Khi nào có thể đến gần người khác sau khi quý vị bị bệnh COVID-19?
Việc này tùy vào tình hình. (Xem: cách ly và cô lập).
Nếu quý vị có bất kỳ câu hỏi thêm nào về dịch vụ chăm sóc sức khỏe, hãy liên hệ với bác sĩ gia đình hoặc cơ quan y tế địa phương, county, tiểu bang.. của quý vị.
(*) Hiện có test tự thử không cần toa, tên là BinaxNow Ag, bán tự do tại nhà thuốc tây. (BS Đỗ Văn Hội ghi chú)
https://vietnamese.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/if-you-are-sick/steps-when-sick.html
Chăm sóc bản thân tại nhà: 10 điều để kiểm soát sức khỏe của quý vị
Những điều quý vị có thể làm nếu quý vị bị nghi nhiễm hoặc được xác nhận đã nhiễm COVID-19:
(Xem tiếp: Cách Ly và Cô Lập)
